12.Sınıf Konularına Genel Bakış

Yazıya başlamadan önce sanırım daha önce kritik bir konudan bahsetmedim: Türkçe dilbilgisi. Konulara tek tek çalışıp çıkmış sorularını çözmeyi unutmayın arkadaşlar. Bir de o konuya çıkmış soru soru sayısı kadar (ilk başta) değer verin. (Ne kadarı yakın zamanda çıkmış ona bakmaya da unutmayın.) Örneğin atıyorum A konusundan 50 soru çıkmış 10 test çözün,  B'den 20 soru 4 test gibi.

Ama Türkçe dilbilgisi sorularının anahtarı çok örnek incelemektir, çünkü malumunuz matematik çözerken karşılaştığınız orjinal sorulara ihtiyaç duymazsınız çünkü, çözdüğünüz testler o örnekleri hafızanızda tutma amaçlıdır.

Şimdi asıl yazıya gelelim. Nereden geliyor bu 12.sınıf konularının şanı?

Konular genel olarak üniversitede uğraşacağınız şeyler. Hatta türev-integrali üniversitedekiler "Bunları bilmeyen adamları göndermeyin." diyerekten koydurmuş. E bu iki ders hiç öbür konulardan önce öğrenilebilir mi? Doğal olarak 12.sınıf konusu oluvermiş. Bize de hem bu konuları öğrenip hem eski konulara çalışmak gibi zor bir iş kalmış.

Daha önce birçok kez yazdığım gibi bu konuları erkenden işlemekte yarar var. Çünkü erken işlerseniz daha fazla tekrar yapma imkanınız doğar. 1.Türev dönemi 2.Türev dönemi şeklinde dönemlere bile ayırabilirsiniz. :) Ama tabii hepsini en erken nasıl işlerim diye düşünmenize gerek yok, ucundan ne koparıp öğrensem kârdır diye düşünmelisiniz.

Konulara gelelim. Başlığa genel bakış diye yazdım çünkü pek inceleme yapacak bilgi birikimim kalmadı, kalmışsa bile insanın canı yapmak istemiyor pek. :d

Biyoloji: Bu sene 6.sınıfta da biraz gördüğümüz Sistemleri göreceğiz. Ben niye görüyorum ya siz göreceksiniz yani. Sistemlerin önemli kısmı şu: YGS'de de çıkıyoru. 2011 ve 2013'te ikişer tane çıktı. Bu yıl da çıkması olası.

Ben sistemlerden çok korkuyordum açıkçası, açıyordum kitabı neredeyse kitabın tamamını kağıtlara geçirip not çıkarıyordum, daha önce bahsettiğim gibi bu yanlış, akıl süzgeci kullanıp kitabı okuyup kendi cümlenizle not çıkarmanız gerek.

Kemik türlerini, kas türlerini ve kasların yapısını filan çalışmama rağmen hiç öğrenemedim. Sonra çıkmış sorulara bakınca gördümki artık böyle geyik şeyler çıkmıyor. Biyolojinin hayatla harmanlandığı kritik bilgileri soruyorlar. Bir de tabii ki deneyli yorum soruları. Ezber soracaklarsa en temel şeylerden soruyorlar. Siz fotosentez denkleminin tamamını ezberlemişken size okulda da sık sık bahsedilen, okul sınavlarında da çıkan "Fotosentez denkleminde hangi element hangi bileşiğin yapısına katılır." türünde bir soru geliyor.

Demem o ki gereksiz ezberlere kaçmayın. Okulda üzerinde durulan şeyler genelde önemli. Kitapta kırmızıyla yazılmış veya kutucuğun içine konulmuş bilgiler önemli.

Dolaşım sisteminde dolaşım yolunu ezberleyin. Kan nereden pompalanıyor, nerelere gidip kalbe nasıl dönüyor. Kapı toplardamarı nerede? Eğer bu yolu ezberlerseniz (Tabii anlayarak, sadece şeklini çizerek değil.) başka konularda da bir çok soruyu yapabilmeniz olası. Zaten ezberlerken size mantıklı geleceği için çok zorluk yaşamayacaksınız.

Kimya: Bu sene Kimya zor gibi ama kolay da gibi. Öğrenince çok kolay diyeyim.

Bütün sene organik var. Elementler kimyası var bi de görecek misiniz bilmiyorum, bize müfredattan kalktı diyip öğretmedi hoca. Eğer öğreten varsa insanlık suçu işliyordur.

İlk başta "Hımm latince, bir sürü saçma kelime var 1,1 dimetil etan diye bileşik ismi mi olur ühü ühü" diye takılırsınız. Sonra alışırsınız. Adlandırma kısmı basit, orayı hallettiniz mi tepkimelere de test çözmeden sadece konu anlatımına baktınız mı soruların %70'ini çözebilir hale geliyorsunuz zaten. Adlandırma da kuralları iyi öğrenin, iyi öğrenmeden alıştırma yapmaya kalmayın sakın.

İzomeri de çok kolay. Tepkimeler diğerlerine göre biraz daha hafıza istiyor gibi görünse de aslında düşünüp mantığa bağlamaya çalışınca kolay gibi. Yani örneğin bir soruda dümdüz bir bileşik verip bunun ne yapacağını soruyorlar, dümdüz bileşik tek başına ne yapabilir? Parçalanabilir! (Ayrılma tepkimesi) Ayrılan gruba göre tepkime isim de alabilir. H20 ayrılmışsa alkollerden H20 çekilmesi gibi. Düz bileşiğin ne olduğunu bilince ayrılınca ne olacağını da bilebiliriz.

Mantık ve ezberi bir arada götürmelisiniz. Örneğin:

Mantık: Elektrofilik/Nükleofilik tepkimeler ilk bağlanan grubun sebep olduğu karbon haline göre ismini alır. Karbokatyon oluşursa o nükleofilik tepkimedir mesela. Bu bilgi işimize nerede yarar? Direkt soru çıktı bununla ilgili. Hiç mekanizma ezberlememiştim ama bu tanımı biliyordum. Sınavda da ara ürünü yani karbokatyon/karbanyon olayını sordular. 2013 Kimya 28.soru.

Mekanizma ve Enzimleri ezberlemeye kalkmayın. Hocanın üzerinde durduğu kısımları ezberleyin sadece. Yani okul derslerini de iyice dinlemeniz gerekecek.

Okul derslerini dinlememezlik yapmayın sakın. Okulda 5-6 ders boyunca sırf adlandırma egzersizi yaparlarken dershane bunu 1-2 derse indirger, siz de bedava dersi kaçırıp enayiliğinize yanarsınız. (Kendimden biliyorum :) Çok geç başladım dinlemeye) Eğer "Yahu dinliyorum ama anlamıyorum." diyorsanız konuyu bilmiyorsunuzdur konu anlatım videosu izleyin veya okuyun zor bir şey değil. Hele Kimya'da çok kolay.

Bütün arkadaşlarınızla hep birlikte öğrenmek varken sonra da öğrenirim diyip ertelemeye kalkmayın sakın.

Matematik: Bu sene Matematik ilk başta zor gelecek. Okul her şeyi zorlaştırıyor gibi gözükür çünkü (bazı durumlarda gerçekten zorlaştırır.) Benim yazın 12.sınıf çalışın dememdeki amaç da buydu. Konulara aşina olursanız gözünüzde büyümeyecek.

Özel Tanımlı Fonksiyon: Okulda size grafik çizdirmeye kalkacaklar, anlamaya özen gösterirseniz zor değil, sizse gerçek sınavda bu tür soruları şıklardan verip x'e değer verip y'yi bularak yapacaksınız.
Gerçekten çok kek bir konu ama bu zayıf noktası sonradan anlaşılıyor.

Limit: "Sağdan soldan yaklaşıyorlarmış eee bu ne yaaa" şeklinde bir tepki vereceksiniz. Benim anlatmama gerek yok en güzel ekol hoca özetlemiş:

(Bakın ekol hoca da çıkmış sorulara dikkat çekiyor..)

Videoda da gördüğünüz gibi (daha doğrusu göremediğiniz gibi) limit "Baba" bir konu ama sizin yapacağınız şey babaya kafa tutmak değil elini öpüp huyuna suyuna gitmek olacak.

Limitin mantığını biraz kendi anladığım şekilde basitçe izah edeyim: şimdi şöyle bir denklem var diyelim:

(x - 2) / (x - 2) = y  x = 2 için y = ? diye bir soru sorabilmemiz mümkün değil çünkü tanımsızdır paydada 0 olamaz. Ama x = 2 değil de x = 2,0000000000000000000000000001 verebiliyoruz ve alt üstü sadeleştiriyor sonuç 1 çıkıyor. Ama x = 2 vermemiz lazım? 2,0000000000000000001 ile 2 arasındaki fark gözle görülmeyecek kadar az fakat birinde sonuç 1 çıkarken birinde sonuç çıkamıyor.
İşte burada limit kavramıyla karşılaşıyoruz.

Limit x = 2 ye giderken diyoruz, eşit değil sadece oraya gidiyor ve çok yaklaşıyor yani. Sonra x - 2 leri sadeleştiriyoruz. Çözdüğüm bu örneğe 0/0 belirsizliği denir (x = 2 verince 0/0 oluyor ya o yüzden) ve genelde bu tür karmaşık görünen bir örnekte sadece bir sadeleştirmeyle yaparsınız gerisi çorap söküğü gibi gelir.

Bu tür soruları çözerken de hiç "Limit nedir? Belirsizlik nedir? 0/0 belirsizliği nasıl çözülür?" gibi felsefelere girişmeden soruyu gördüğünüz gibi çözerseniz. Eğer soruyu görmeden önceden hazırlanmış hem çok soru çözmüş hem de mantığını oturtmuşsanız bir sorun çıkmaz. Ama bu dediklerimi yapmamışsanız soruyu başka bir soruyla karıştırır ezbere işaretlemeler yapabilirsiniz.

Öğrenciler özellikle şurada hata yapıyor. Bunu not alın mutlaka karşılaşıcaksınız ve bunu görmeseydiniz ilk gördüğünüzde sazan gibi atlayacaktınız.

 "sinx/x " ifadesini görüyor. limit x -> sonsuza gidiyor. Eğer limit x 0'a gitseydi sinx/x cevap 1 olurdu, bu bir kural gibi bir şey,  hocalar okulda ispatını yapar siz unutursunuz ama türev de limitin çözümüne epey yardım ettiği için kolayca yaparsınız.

Fakat burada x 0'a değil sonsuza gitmekte. Sinüsx sadece -1 ve 1 arasında değer alabilir sonsuz olamaz. Trigonometride analitik düzleme oturtulmuş birim çemberi düşünün, sonsuz alabilseydi birim çember diyemezdik. Veya şunu düşünün; sinüs nedir? Karşı kenar bölü hipotenüs. Karşı kenar hipotenüsten büyük olabilir mi hiç? Bir de sonsuz olacak.

Sinüsx 1'den büyük değer alamıyor ama aşağı sonsuz. 1 / Sonsuz 0'dır. Sonsuz tane dilime bölünmüş bir pasta yok gibidir, doyurmaz, oruç bozmaz (boğazınızdan geçen bir atom oruç bozabilir mi hiç? )

Yukarıda yazdıklarımı anladıysanız veya not aldıysanız tebrikler! Bir kalıp soruyu beyin kütüphanenize katmış oldunuz.

Sağdan soldan limit kavramı var. x = 2 yerine x = 2,00000001 verirsem sağdan (sayı doğrusunu düşünün) x = 1,9999999999999999999 verirsem soldan limit olur. Bazı durumlarda sağdan ve soldan limit eşit olmaz biz de bu ifade için "limiti yok" deriz.

Gördüğünüz gibi zor diye şişirilen ama oldukça kolay bir konu. Bence integralden kolay türevden bir adım zor. Çünkü mantık da biraz işin içine giriyor.

Dahası için video izleyin arkadaşlar, ben Matematikçi değilim o yüzden fazla konuşup yanlış bilgi vermek istemem.

Türev: Yukarıda sadeleştirerek 0/0 belirsizliğini çözdük ya. Türev böyle belirsizlikleri hiç uğraştırmadan çözüverir. Türevi bir parabolün bir noktada doğruya indirgenmiş hali olarak düşünebiliriz. (Bir parabolün bir noktasından çizilen doğrunun eğimi denir türeve.)

Yukarıdaki tanıma girersek size kafayı yedirtebilirim o yüzden sadece basit konulara gireceğim.

Türevin çeşitli kuralları vardır. Türev al denildiğinde bu kuralları kullanırız. 0/0 belirsizliğini çöz denildiğinde bu kuralları kullanırız. Bir mağaza edebileceği maksimum kârı bul denildiğinde yine bu kuralları kullanırız. Bir karenin içine çizilebilecek en büyük (maksimum) alanlı üçgenin alanını bulurken değişiklik olsun diye... yine bu kuralları kullanırız!! :)

Kurallar kurallar, işte kural odaklı bir konu olduğu için türev de kolaydır. Kurallar da öyle karmaşık şeyler değil. x üzeri 5 var diyelim. Bunun türevini bulurken 5'i x'in yanına atar, üssü 1 eksiltiriz. Yani 5x üzeri 4 olur. Tebrikler işi kaptınız artık Maksimum-Minimum problemlerini çözebilirsiniz!!

İntegral: İntegral biraz zor. Çok fazla soru tipi var, ama sınavda en kolayları geliyor yani "İntegral yapamıyom ben yaaa!!" dediğinizde çıkmış sorulara bakmanız moralinizi fazlasıyla düzeltecek. 2013'te integral biraz zordu ama "Çok zordu çok çalışmama rağmen kalem oynatamadım." diyenlerin sözüne güvenmeyin, sınavın geneline göre kolaydı integral (bu kadar zor bir konunun kolayı böyle olur anlayışlı olmak lazım) , türev daha zordu hatta bu sınavda. Öyle öğrenmek (daha doğrusu ezberlemek) için kafa patlatılan bir sürü gereksiz soru tipinin hiçbiri yoktu. Ama çok ilginç ve orjinal sorular vardı. (Benim hatırladığım 2 tane vardı, asıl sorun bu sorular sınavın bitime 10-15 dakika kala karşınıza çıkıyor dolayısıyla panikten eliniz ayağınıza dolanıyor. E integral gibi bir konuda sınavın başında yapılmaz ki. İşte böyle bir handikapı var bu integralin.)

Gözünüzü korkuttan sonra integralin ne olduğunu açıklayayım. İntegral türevin tersidir. Az önce x üzeri 5 'in türevini bulup (x^5 diyeyim ona) 5x^4 demiştik. İntegral ise 5x^4 neyin türevidir diye sorar. Daha doğrusu integral 5x^4 nedir diye? Siz de x^5 + c diye cevaplarsınız. İyi de c nereden geldi? Sabit sayının türevi 0'dır bu yüzden bir ifadenin belirsiz integralini bulurken o sabit sayıyı da bilmediğimiz ama hesaba katmak istediğimiz için c deriz. Neyse burayı daha fazla eşelemeyeyim.

Basitçe integral türevin tersidir de diyebiliriz. Haydaaa , biz daha düzünü bulamıyorken bir de tersi çıktı karşımıza! Evet malesef integrale gelince isyan feryatlarınız yükselecek ama daha ona çok var paniğe kapılmayın. İntegraldeki differansiyel kavramı kafa karıştırıyor ama soru çözüp pratik yaptığınızda adamakıllı anlamadığınızı düşünseniz bile (ama anlamışsınızdır) soruları çözersiniz. Kafanızda net olmayan yerden bir tane soru gelir anca onu da ya yaparsınız ya yapamassını, ama sonra parabolde alanı integral yaparak sorun derler, siz hiç integral diferansiyel neymiş sorgulamadan okulda/dershanede öğrendiğiniz gibi çözersiniz soruyu. Problem çıkmaz.

Bitirişi de şununla yapayım. Daha önce defalarca söylediğim gibi konuya aşina olursanız konuyu daha rahat anlar, ondan korkmaz hatta onu seversiniz. Bu yüzden ötfye limite ve türevin maksimum minimum problemleri kısmına kadar çalışırsanız hem okulda daha iyi anlar hem de sınav haftasında ygs çalışmalarınızı aksatmazsınız.

Geometri: Geometri bu sene pek dert edebileceğiniz bir ders değil. Biz dert etmedik, hoca dersi vicdani anlatıyordu (ders anlatmasa otursa oturduğu yerden para kazanmış olacak çünkü) kimse de dinlemiyordu herkes test çözüyordu hoca da karışmıyordu, iyi bir hocaydı. Geometride bir sürü uzayda/düzlemde (hangisi ben de bilmiyorum) doğru kurallarıyla başlıyorsunuz, muhtemelen hiçbirini ezberlemeyeceksiniz ama birkaç tanesini bilmeniz iyi olabilir 1 soru gelme ihtimali var. Zaten kendiniz etrafınızdaki köşelere kalemlere filan bakarak mantık yürütebiliyorsunuz.

Sbsye girerken öğrendiğiniz silindir prizma alanları filan var onlar da pek zor değil. Bir de uzayda doğru denklemi filan var bunu ben ilk dönem hiç çalışmadım ikinci dönem öğrendim biraz da paniğe kapıldım ama sınavda sadece denklemi sordular. Yani üzerinde çok kafa yoracak bir konu değil ama çalışmayın demiyorum, yukarıdaki dersler kadar problemli değil demek istiyorum.


Fizik: Geometriyle aynı şekilde, bu seneki Fizik konuları öncekilere göre hafif. Bir adamakıllı Optik var da o zaten YGS konusu olduğu için dershanede işliyorlar, hocanız da saf gibi "Vayy cingözlere bak derste suspuslar sürekli sıranın altına bakıyorlar ama sınavda çatır çutur yapıyorlar." diyor. (Sıranın altında da test kitapları var tabii :) ) Kondanzatör transformatör filan var ama isimlerini telaffuz etmek konunun kendisinden daha zor öyle diyeyim. Yalnız sözel konularda var, ben ne okudum ne dinledim eşşeklik ettim sınavda çıktı. (Transistör) Bu konulara dikkat etseniz iyi olur.
(YGS'de pek olmuyo da denemelerde filan deprem görürsünüz hiç çıkmaz ama LYS'de yaptılar oldu.

Yazı bu kadardı, umarım yararlı olmuştur. Herkese iyi çalışmalar. :)