Bugüne kadar blog Yazarı Olmak için, Blog Yazmak için bir dünya ipucu okudunuz, bir çok blog yazarının verdiği bilgilerden yararlandınız.
Farkındasınızdır ki uzun zamandır blogumu güncelleyemiyor, yeni yazılar yazamıyorum. Bunun en büyük sebei son zamanlarda hayatımdaki bazı sorunlardır. 2014 yılının Ağustos ve Eylül ayı benim için hep sorunlu olarak kalacaktır.
Evliliğimin bir sınavdan geçtiği, biraz da üzerine maddi sorunlarımın eklenmesi, bu sorunlardan kaynaklı dikkat bozukluğu nedeni ile işime odaklanamayışım gibi...
Sonuç olarak psikolojisi yerinde olan, morali yüksek olan birisi daha güzel blog tutmakta ve sürekli blogunu güncellemektedir. Bilgisayarınızın başına oturduğunuzda yazacağını kelimeler yerine boğuştuğunuz sorunlara dair dipnotlar beyninizi meşgül ediyorsa tek yapmanız gereken problemlerinizin üzerine bir de blogunuzu günceleyememenin verdiği sıkıntıyı eklememektir. Bir süre okurlarınızdan müsaade alarak kafanızın rahatlamasını beklemelisiniz.
Sorunlarla uğraşırken kelime hatalarını daha çok yapacak, belki de anlamsız cümleler kuracaksınızdır.
Yerleri ve gökleri yaratan Yüce Allah sevdiği kullara dert / sıkıntı / keder verir diyerek sabrediyorum.
Yeni evime taşındım. Yeni evimde daha çok blogumla ilgileneceğim. İnternetimin nakil işlemleri tamamlanır tamamlanmaz tekrar bloguma içerikler üretmeye devam edeceğim.
Bu zaman zarfı içerisinde tüm okurlarımın anlayışla karşılayacağını umuyor. İyi bloglamalar diliyorum.
30 Eylül 2014 Salı
28 Eylül 2014 Pazar
Pomodoro Tekniği
Önceki yazılarımda çalışırken illa molalar vermenizi önermiştim. Net bir sistemden bahsetmemiştim çünkü kendim de net bir sistem uygulamamıştım, o yüzden rehberlikçilerden kopya çekerek 40 dakika ders 10 dakika mola demiştim.
İşte şimdi sisteme bağlıyorum.
*
Diyelim ki bir kitap kurdu değilsiniz ama arada merak ettiğiniz kitapları (romanları diyeyim) okuyan birisiniz. Yeni bir romana başlarken senaryo şöyle olur: (en azından ben de böyle) Başlarda hevesle okumaya başlarsınız. Sonra sıkılırsınız ve bırakırsınız. Ertesi gün kaldığınız yerden devam edersiniz. Nihayet sıkıcı kısımları geçtiğinizde ve aksiyon başladığında kitabı bir günde bitiriverirsiniz. (Buna en iyi örnek "Olasılıksız" romanıdır herhalde, ilk başlarda sıkıcı ve çeviri gazabına uğramış kumar sahnesini okuyup anlayabildikten sonra geriye bir Hollywood aksiyonunu seyretmek.. pardon okumak kalır.)
Hah işte, şu başlarda hevesle okuyup sonra sıkılma durumuna odaklanalım. Ne kadar sürer bu hevesle okuma faslı bir düşünün. Eğer kitap kurduysanız veya kitaplarla hiç mi hiç aranız yoksa hevesle başlayıp sonradan bıraktığınız başka bir şey de olabilir. Dil öğrenmek, belgesel izlemek, ders çalışmak :) vs.
Düşündünüz mü?
Aynı bizim gibi tez canlı bir öğrenci olan Francisco Cirillo düşünmüş ve Pomodoro (Domates) Tekniği ile çıkagelmiş.
İngilizce'niz varsa sitesindeki videoyu izlemenizi tavsiye ederim: http://pomodorotechnique.com/
Ekşide de güzel bilgiler mevcut: https://eksisozluk.com/pomodoro-teknigi--2538811?a=nice
Ben olayı özetleyeyim:
Yapacağınız işi belirliyorsunuz. 25 dakika üzerinde çalışıyorsunuz. 25 dakika sonunda alarm çalıyor. Ve 5 dakika ara veriyorsunuz. Olay bu.
(Kitap örneğini bu yüzden verdim, çünkü benim de sıkılmadan kitap okuduğum süre 20-25 dakika filandı. 20-25 dakika sonra devam etsem de hızım düşerdi. Veya direkt olarak kendimi 1 saate göre ayarladığım için yavaş okurdum.)
Biraz daha açayım olayı daha iyi anlayacaksınız:
Şimdi hepimiz sabırsısız değil mi? Aklımızda üniversite hayalleriyle derse oturuyoruz fakat 25 dakika sonra sıkılıyoruz ve hayaller de yerini "Aman olduğu kadar", "Hayırlısı olsun." türevi cümlelere bırakıyor. İşte bu teknik diyor ki bu 25 dakikayı verimli kullanın ve 25 dakika sonra işi bırakıp ara verin. Benim ilk okuduğum kaynakta "25 dakikanın sonunda kendinize bir ödül verin." diyordu. 5 dakika müzik dinleyebilirsiniz (ders çalışırken müzik dinlemeye karşıyım ama boş zamanınızda dinlemeyin demiyorum) 5 dakika flappy bird türevi bir oyun oynayabilirsiniz. Ama 25 dakika ders çalışmanın molasının 5 dakikayı geçmemesi iyi olur.
Biraz daha detay: (Bazılarını videodan alıntılıyorum.)
1- Günlük yapmanız gereken şeyleri belirleyin. (Ama bunu 30 gün önceden program yaparak belirlemeyin tabii. Konu konu çalışın diyorum ya, çalışacağınız konuları belirleyin yani. Aynı hesap.)
2- Belirlerken önceliklerinizi de belirleyin. Önce biyoloji çalışmam lazım vs.
3- Masanızı temizleyin, çalışacağınız ortamdan odaklanmanızı engelleyecek elektronik aletleri vs. kaldırın.
4- Çalışacağınız şeyler için ne kadar 25 dakika/pomodoroya ihtiyacınız olduğunu belirleyin. Gerçi siz sınav öğrencileri tüm gün çalışmanız gerektiği için buna pek gerek yok. :d
5- Sıradaki çalışacağınız konudan bir birimlik çalışma hedefi belirleyin. (Örneğin biyoloji çalışacaksınız, bir test veya video belirleyin.)
6- 25 dakika sonraya alarm kurun ve tamamen ona konsantre olarak çalışın!!! Sadece önünüzdekine konsantre olun. Biyoloji testi çözerken sadece teste konsantre olun, matematiği, akşam ne yiyeceğinizi, havanın nasıl olduğunu, hayatın anlamını vs. hiç birini düşünmeyin. Düşünür gibi olursanız, "HEY! Ben pomodorodayım!" diye düşünceleri kafanızdan atın. Sadece o 25 dakikalık zaman dilimine ve orada yaptığınız işe yoğunlaşın. Ve inanın, 25 dakikalık gibi kısa bir sürede ne kadar sıkıcı olursa olsun uğraştığınız işe yoğunlaşmak zor bir iş değil. Sorun 25 dakikadan (veya sizin sıkılma eşiğiniz ne kadarsa o kadardan) sonra başlıyor. Okulu anımsayın, dersi dinlememeye/dinleyememeye son 15-20 dakikada filan başlıyorsunuz değil mi? Hah işte biz burada o son 15-20 dakikayı es geçiyoruz.
ÖNEMLİ: Saatinizi/Telefonunuzu görünür bir yere koymayın. Sürekli saate bakarak "Yav kaç dakika kaldı??" diye sormayın kendinize. Çalıştığınız işe odaklanmanız gerek. Sanki sonsuza kadar çalışacakmışsınız gibi çalışın ama çok kısa süreliğine çalıştığınızın da farkında olun. Bundan fazlasına gerek yok.
Biraz daha detay: (Bazılarını videodan alıntılıyorum.)
1- Günlük yapmanız gereken şeyleri belirleyin. (Ama bunu 30 gün önceden program yaparak belirlemeyin tabii. Konu konu çalışın diyorum ya, çalışacağınız konuları belirleyin yani. Aynı hesap.)
2- Belirlerken önceliklerinizi de belirleyin. Önce biyoloji çalışmam lazım vs.
3- Masanızı temizleyin, çalışacağınız ortamdan odaklanmanızı engelleyecek elektronik aletleri vs. kaldırın.
4- Çalışacağınız şeyler için ne kadar 25 dakika/pomodoroya ihtiyacınız olduğunu belirleyin. Gerçi siz sınav öğrencileri tüm gün çalışmanız gerektiği için buna pek gerek yok. :d
5- Sıradaki çalışacağınız konudan bir birimlik çalışma hedefi belirleyin. (Örneğin biyoloji çalışacaksınız, bir test veya video belirleyin.)
6- 25 dakika sonraya alarm kurun ve tamamen ona konsantre olarak çalışın!!! Sadece önünüzdekine konsantre olun. Biyoloji testi çözerken sadece teste konsantre olun, matematiği, akşam ne yiyeceğinizi, havanın nasıl olduğunu, hayatın anlamını vs. hiç birini düşünmeyin. Düşünür gibi olursanız, "HEY! Ben pomodorodayım!" diye düşünceleri kafanızdan atın. Sadece o 25 dakikalık zaman dilimine ve orada yaptığınız işe yoğunlaşın. Ve inanın, 25 dakikalık gibi kısa bir sürede ne kadar sıkıcı olursa olsun uğraştığınız işe yoğunlaşmak zor bir iş değil. Sorun 25 dakikadan (veya sizin sıkılma eşiğiniz ne kadarsa o kadardan) sonra başlıyor. Okulu anımsayın, dersi dinlememeye/dinleyememeye son 15-20 dakikada filan başlıyorsunuz değil mi? Hah işte biz burada o son 15-20 dakikayı es geçiyoruz.
ÖNEMLİ: Saatinizi/Telefonunuzu görünür bir yere koymayın. Sürekli saate bakarak "Yav kaç dakika kaldı??" diye sormayın kendinize. Çalıştığınız işe odaklanmanız gerek. Sanki sonsuza kadar çalışacakmışsınız gibi çalışın ama çok kısa süreliğine çalıştığınızın da farkında olun. Bundan fazlasına gerek yok.
EKLEME: Videoda Recap-Work-Review şeklinde çalışın demişler. Yani önce bir diziyi özetler gibi geçen bölümde ne olduğu, çalıştığınız konuda en son yaptıklarınızın kısa tekrarı, sonra çalışmanız ve sonra da çalışmanızı tekrar etmeniz. Güzel bir öneri, her pomodoroda olmasa bile ilk pomodoro ve son pomodoroda bunu yapmanızı öneririm.
Ben bu teknikle, kitap okudum! Evet, kitap okuma alışkanlığım pek yoktu. Kitap okurken çok sıkılan biri değildim ama çok zevk alan biri de değildim. Ama okumam gerekiyor ve aşırı sabırsızım. Basit bir hesapla günde 20 sayfa kitap okuyarak 10 günde 200 sayfalık bir kitap, 1 ayda 3 ve 1 yılda 36 kitap okumak mümkün. 36 bir Türk için çok büyük bir sayı :) Fakat ben yapamıyordum. Yazın, sabah kalkar kalkmaz bir pomodoro, öğlen bir pomodoro, gece de bir pomodoroyla günde 50 sayfa kitap okuyabilir hale geldim. (Yavaş bir okuyucuyum.) Okul başlayınca alışkanlık gitti fakat alışkanlık gitti diye hemen koyvermemek lazım, okula alıştıktan sonra yine başladım.
Özetlersek; bu teknik düzenli yapabilirseniz oldukça verimli çalışabilmenize olanak sağlar.
Ben bu teknikle, kitap okudum! Evet, kitap okuma alışkanlığım pek yoktu. Kitap okurken çok sıkılan biri değildim ama çok zevk alan biri de değildim. Ama okumam gerekiyor ve aşırı sabırsızım. Basit bir hesapla günde 20 sayfa kitap okuyarak 10 günde 200 sayfalık bir kitap, 1 ayda 3 ve 1 yılda 36 kitap okumak mümkün. 36 bir Türk için çok büyük bir sayı :) Fakat ben yapamıyordum. Yazın, sabah kalkar kalkmaz bir pomodoro, öğlen bir pomodoro, gece de bir pomodoroyla günde 50 sayfa kitap okuyabilir hale geldim. (Yavaş bir okuyucuyum.) Okul başlayınca alışkanlık gitti fakat alışkanlık gitti diye hemen koyvermemek lazım, okula alıştıktan sonra yine başladım.
Özetlersek; bu teknik düzenli yapabilirseniz oldukça verimli çalışabilmenize olanak sağlar.
*
25 Dakikada yapabilecekleriniz:
1 Test (Herhangi bir ders),
1 Sosyal denemesi (Sayısalcılara: İlk başlarda 30-35 dakikalık pomodoroyla başlayabilirsiniz buna. Ama marta doğru mutlaka 25 dakika olmalı, bir sayısalcı sosyali hızlı yapmalı.)
1 Biyoloji Konusunun Tekrarı
1 Günün tekrarı
Bunları yapılabileceğine emin olduğum şeyler olduğu için yazdım, siz deneme yoluyla daha da arttırabilirsiniz.
Günde 3 pomodoroyla başlayın. 1-2 gün sonra 4'e çıkarın. İkinci haftanın sonunda 6 pomodoroya çıkmış olun. 6 pomodoro yapın, yani 25 dakika "YOĞUN" bir şekilde çalışın. Geri kalan zamanda sıradan, alıştığınız gibi (verimli olsun verimsiz olsun) çalışmanıza devam edin. (Dikkat! 6 pomodoro yapıp günün geri kalanını çekirdek çitleyerek geçirin demiyorum, yine çalışın ama kendi kafanıza göre) Zaten en sonunda pomodoroyla çalışmanızın daha verimli olduğuna kanaat getirip pomodoroları arttırırsınız. Ama pomodoro zor geliyorsa tamamen bırakmak yerine 6 pomodoro gibi bir sayıda sabit kalın. Pomodoro sizi kesmiyorsa ileriki zamanlarda 40 dakika ders 5 dakika mola gibi farklı kombinasyonlar deneyebilirsiniz ama başlangıç için 25-5 iyi.
İyi pomodorolar.
Günde 3 pomodoroyla başlayın. 1-2 gün sonra 4'e çıkarın. İkinci haftanın sonunda 6 pomodoroya çıkmış olun. 6 pomodoro yapın, yani 25 dakika "YOĞUN" bir şekilde çalışın. Geri kalan zamanda sıradan, alıştığınız gibi (verimli olsun verimsiz olsun) çalışmanıza devam edin. (Dikkat! 6 pomodoro yapıp günün geri kalanını çekirdek çitleyerek geçirin demiyorum, yine çalışın ama kendi kafanıza göre) Zaten en sonunda pomodoroyla çalışmanızın daha verimli olduğuna kanaat getirip pomodoroları arttırırsınız. Ama pomodoro zor geliyorsa tamamen bırakmak yerine 6 pomodoro gibi bir sayıda sabit kalın. Pomodoro sizi kesmiyorsa ileriki zamanlarda 40 dakika ders 5 dakika mola gibi farklı kombinasyonlar deneyebilirsiniz ama başlangıç için 25-5 iyi.
İyi pomodorolar.
19 Eylül 2014 Cuma
iPhone 6'yı Türkiye'den mi yurtdışından mı almalı?
Türkiye'de 2 bin 349 TL'den başlayan fiyatlarla satışa sunulacak olan iPhone 6'lar özellikle ABD'den çok daha uygun fiyatlarla alınabiliyor. Örneğin 2 bin 349 TL'ye 16 GB iPhone 6 alınabilirken, aynı cihazı ABD'den 773 TL daha ucuza alabiliyorsunuz. Benzer şekilde 64 GB'lık bir iPhone 6'yı ABD'den 830 TL daha ucuza satın alabilmek mümkün.
Ancak Almanya ve İngiltere'deki iPhone fiyatlarının Türkiye'deki fiyatlardan pek bir farkı olmadığı gibi, yer yer bu ülkelerdeki iPhone modellerinin fiyatlarının Türkiye'deki fiyatlardan da yüksek olduğu göze çarpıyor.
13 Eylül 2014 Cumartesi
Okul- Dershane- Program
Arkadaşlar merhaba, uzun süredir yazmak istesem de hazırlık sınavı ve kayıt işleriyle uğraşmaktan ancak zaman bulabildim. (Not: Hazırlığı geçtim :)) )
Bu süre içinde gelen mesajların ve soruların çoğu ''Nasıl bir program izledin?'', ''Şimdiden fen çalışmalı mıyım?'', ''Daha çalışmaya başlamadım çok mu geç kalmışım?'' tarzı olduğu için bu yazıda size nasıl program yaptığımdan söz edip biraz da okul- dershane dengesini kurmanıza yardımcı olmayı planlıyorum.
ÖNEMLİ: Soracağınız soruları donanımhaber veya başka sitelerden değil de buradan sorarsanız hem daha çabuk cevaplayabilirim -diğer sitelere pek girmediğim için- hem de başkaları da yararlanabilir. O yüzden çok çok özel değilse buradan sorun lütfen.
OKUL-DERSHANE
1 ay boyunca büyük bir azim ve hırsla çalıştınız, ilk konuları yaladınız yuttunuz. Birkaç gün sonra ise okul açılıyor. Artık her sabah dershaneye gidip sınavda gerçekten çıkacak şeyleri öğrenmek yerine okula gidip sırada beklemek, sınıfın gürültüsünü çekmek, seçmeli derslere girmek gibi zamanınızı çalan ve gereksiz bir sürü aktivite yapmanız gerekecek. Şunu unutmayın ki sınava hazırlanan biri için tek bir dakikanın hayati önemi vardır. Tek bir soru sizin gideceğiniz okulu ve dolayısıyla hayatınızın geri kalanını değiştirebilir. Öncelikle bunun bilincinde olmalısınız. Zamanınız çok değerli. Bunu kendiniz fark ettikten sonra çevrenizdeki insanlara da bir şekilde anlatmalısınız aksi halde yemek yerken bir şeyler okumaya çalıştığınızda hedefleri ve amaçları olmayan boş insanlar ''N'apıyosun manyak mısın?'' gibi tepkiler verebilirler. (Böyle bir durumla karşılaşırsanız başka bir arkadaşın yazısında okuduğum ''Sınavı kazanıyorum.'' tepkisini de verebilirsiniz. :) )
Zamanınızın değerini farkına vardıktan -ve vardırttıktan- sonra yapmanız gereken zamanı maksimum seviyede kullanmak. Bir güne şöyle bir bakalım:
Okulun 8'de başladığını varsayalım. 30 dakika da yolda geçiyor olsun. Buna göre 7.20'de hazır olmanız gerekir. 6.20'de kalkarsanız günün en verimli zamanında kocaman bir 1 saatiniz var. Bu 1 saat içinde, eğer anne-babanızın kahvaltınızı hazırladığı şanslı bir ailedeyseniz oturup bir edebiyat konusu okuyabilirsiniz örneğin. Sonra gece yatarken de aynı konuyu tekrar ettiğinizde beyninize nasıl işlediğini göreceksiniz. Eğer ki kahvaltınızı kendiniz hazırlıyorsanız kahvaltı ederken youtube'dan video izleyebilirsiniz (Favorim ''Tonguç Akademi''). Bir süre sonra izleyecek video bulamazsanız kendi yaptığınız -Yapıyorsunuz değil mi?- edebiyat kartlarınızı okuyabilirsiniz. Bu tekniği uyguladıkça ne kadar çok işe yaradığını siz de göreceksiniz. Artık bir yazarın adını duyduğunuzda eserleri farkında olmadan ağzınızdan dökülecek. ( Burda tercihim Cumhuriyet çalışmaktan yana çünkü çok uzun ve karışık bir konu olduğu için bir anda öğrenmek yerine zamana yaymak çok daha mantıklı.)
Bu 1 saati verimli bir şekilde değerlendirdikten sonra servise bindiğinizde yine konsantre bir şekilde bir şeyler okumalısınız. Oyun oynamak veya müzik dinlemekle kaybedilemeyecek kadar değerli sizin zamanınız, unutmayın. Burda tavsiye edebileceğim minik el kitapları. Örneğin Güvender YGS Tarih El Kitabı'nı ben asla elimden düşürmezdim - çünkü tarihim kötüydü. Kitabı ilk aldığımda inceyken içindeki notlar ve stickerlarla şişman ve yıpranmış bir kitaba dönüşmüştü.
Gördüğünüz gibi çöpe giden 1 saati müthiş verimli bir zamana dönüştürdük.
Şimdi gelelim okulda geçen zamana. Dersleri dinlemek veya dinlememek tamamen size kalmış, hocalarınız iyiyse özellikle matematik ve geometriyi dinlemenizi tavsiye ederim. Önce okulda sonra dershanede görünce pekiştirmeniz daha kolay olacaktır. Ama artık teneffüslerde voleybol oynamayın, dememe gerek yok. Arkadaşlar lütfen ''Bugün çok çalıştım, birkaç teneffüs dinlenmeyi hak ettim'' gibi bahanelerle kendinizi kandırmayın. Beynimizin gücü burda birkaç kelimeyle açıklanamayacak kadar fazla ve beyin yorulması diye bir şey yok. Tamamen psikolojik. Ben 110. olan arkadaşımın tüm gün sadece arada yoruldukça(!) birkaç dakika gözlerini kapatarak dinlendiğini öğrendiğimden beri kendimi bu şekilde kandırmayı kesmiştim. (Ki bu çocuk 9-10-11'de benim 10 katım gezen bir insandı.) Ama bu demek değil ki tüm gün hiç ara vermeyeceksiniz. Tabii ki vereceksiniz ama örneğin yemek molası, bir şeyler atıştırma molası, balkona çıkıp gezinme molası. Örneğin bir teneffüs verebilirsiniz kendinize okulda ama sadece tek bir teneffüs. Daha fazlası kendinizi kandırmak olur. Eğer ders çalışmaya hiç alışık değilseniz ve dayanamayacak gibi hissediyorsanız yavaş yavaş başlayın. Önce 3 teneffüs, sonra 2 ve 1.
Dinlemediğiniz derslerde de ne yapacağınız belli: soru çözeceksiniz.
Okuldan çıktıktan sonra dershaneye kadar olan aradaki yemek yeme merasimini lütfen artık unutun. Tam bir zaman kaybı. Siz orada arkadaşlarınızla kıkırdaşarak menünüzü yerken başkaları çoktan dershaneye ulaşmış soru soruyor oluyor. Yemek yemeyin aç kalın demiyorum. Dershanede sağlıksız schnitzel yiyin de demiyorum. Kendiniz evde sandviç hazırlayabilirsiniz mesela, ya da subway gibi kısmen sağlıklı yerlerden sandviç alıp hızlıca yiyebilirsiniz. İlla ki bir yerde oturacağım diyorsanız da 20 dk'yı geçmemenizi tavsiye ediyorum. Arkadaşlarla kıkırdaşmaya çözüm bulmak için de arkadaşlarınızı iyi seçmeli ve gerçekten çalışan insanlarla takılmalısınız. Ya da tek bir yıl yalnız takılmaktan zarar gelmez. (Denedim %100 çalışıyor.)
Bütün bunların haricinde okul dersleri ve ödevleriyle dershanedekileri karıştırmamalısınız. ''Ben şu konuyu okulda verilen ödevde çözmüştüm dershanedekini çözmeme gerek yok'' diye bir şey yok arkadaşlar. Hepsini çözmek zorundasınız. Ve emin olun ki o 2. ödevi yaparken illa ki eksik bir yerleriniz olduğunu görüyorsunuz.
PROGRAM
Geldik en önemli yere. Program yapmak ve tabii ki yaptığımız programa uymak. Öncelikle rehberlikçilerden medet ummayı kesiyoruz arkadaşlar. Antalya 1.si sınıfımıza gelip ''Kendi programınızı kendiniz yapın.'' dediğinde ben de rehberlikten vazgeçemeyeceğimi düşünmüştüm ve bu şekilde 1 yıl boyunca haftada 1 saat rehberlik odasında geçirdim. Sonuç: zaman kaybı.
Sizi sizden daha iyi tanıyan biri olmadığına göre programınızı da siz yapacaksınız. Öncelikle küçük bir defter alıyoruz ve o hafta bitmesi gereken konuları ders ders yazıyoruz. Sonra bir kareli büyük defter sayfası alıyoruz, programı yaptıktan sonra da masamızın önüne yapıştırıyoruz.
Program yaparken en önemli şey soru sayısına göre değil konuyu öğrenmeye göre hareket etmek. Şunu sakın unutmayın: ÖSYM ''Aa sen günde 500 soru çözmüşsün, gel sen Boğaziçinde oku o zaman.'' demeyecek! ÖSYM'nin dikkat ettiği tek şey konuyu gerçekten kavrayıp kavramadığınız. O konuya kaç saat ayırdığınız, kaç soru çözdüğünüz, kaç tekrar yaptığınız ve dahası dershane sınavında o konudan çıkan soruyu doğru yapıp yapmadığınız ÖSYM'nin umrunda bile değil.
Bu yüzden o hafta bitirmek istediğiniz konuları bitirdiyseniz ama hedef soru sayısına ulaşamadıysanız benim gibi içiniz içinizi yiyip bitirmesin. Ama şunu da söyleyeyim: Asla, tek bir gün bile ''Bugün yeteri kadar çalıştım, süper tamam artık istediğimi yapabilirim. '' dediğim olmadı. 500 soru çözdüğüm günlerde bile. Hep ekstradan bir bilgi öğrenmeye, artı bir soru çözmeye çalıştım. Asla kendimi yeterli görmedim. En iyi bildiğim konulara bile hep bilmediğim bir şey mutlaka vardır, diye yaklaştım.
Günde 3 ders idealdir. Ekstradan 4.dersi de koyun ama onu yapamazsanız üzülmeyin. Hafta sonları -mezunlar için- tabii ki bunu geçmelisiniz. Çalışma şekliniz ise konu- tekrar- soru- tekrar- soru şeklinde olmalı.
1) Önce konuyu çalışıyoruz. Matematikse defteri tekrar ediyoruz, soruların çözümlerini kapatıp kafamızdan çözmeye çalışıyoruz, bir konu anlatımlıdan okuyoruz. Coğrafyaysa minik defterimize özet çıkarıyoruz, konu anlatımlıda önemli yerlerin altını çiziyoruz, fosforlularımızı ve renklilerimizi boca ediyoruz gibi. !!!! Her derse herkesin çalışma şekli farklıdır. Zaman geçtikçe siz de kendinize en uygun olanı bulacaksınız emin olun, bu yüzden eğer özet çıkarmak size zaman kaybı gibi geliyorsa çıkarmayın mesela, ama her konuyu çalışırken MUTLAKA VE MUTLAKA hocanızın anlattıklarını tekrar edin.!!!!
2) Konu çalışmamız bittikten sonra 5 dakika -maksimum 10 olabilir, arayı daha fazla kesinlikle açmanızı önermem.- ara veriyoruz ve döndüğümüzde çıkardığımız özete, altını çizdiğimiz yerlere, artık çalıştığımız her neyse ona 5 dakika daha göz atıyoruz. Öğrenmenin hemen ardından yapılan 5 dakikalık tekrar haftalar sonraki birkaç saatlik çalışmaya bedeldir. (Kaynak: Öğrenmeyi Öğrenmek- Final Rehberlik Servisi) Bu tekrarı küçümsemeyin. Lütfen.
3) Bir test kitabından işlediğimiz konuyu bitiriyoruz. Birini bitirmeden diğerine geçmiyoruz. Bu kitaptaki yapamadığımız soruları kesip hocaya sorup dosyalayıp tekrar çözüyoruz.
4) Gelecek hafta konuya 1-2 gün ayırıyoruz ve tekrar ediyoruz. Bu sefer öğrenme zamanı kadar çok zaman harcamıyoruz maksimum yarım saat kendimizi tam hissetmediğimiz yerlerin üstünden geçiyoruz.
5) Nispeten daha zor 1-2 kitaptan konuyu bitirip hocaya sorup tekrar edip dosyalıyoruz.
6) Bu konu sınavlarda karşımıza çıkarsa ve yanlış yaparsak, yapamazsak, dikkatsizlik yaparsak öncelikle açıp bu soruları çözüyoruz. Yok hala olmadıysa notlarımızı tekrar edip bir kitap daha bitiriyoruz.
Böylelikle programımız amacına ulaşmış oluyor. Umarım verimli geçecek ve sizi hayallerinize ulaştıracak bu yıla güzel bir başlangıç yapar ve başladığınız gibi de bitirirsiniz. Kendinize güvenin!
BAŞARABİLİRSİNİZ!
*Konuyla alakalı beğendiğim bir yazı : http://forum.donanimhaber.com/m_91552205/tm.htm
11 Eylül 2014 Perşembe
YGS LYS Soru Cevap 4
Duyuru: Bu aralar okulda çok yoğun olduğumdan (vizelerim yeni bitti ama daha bir ton ödevim var) epey bir soruya cevap veremedim. Artık şu kadar günde cevaplayabilirim diyemiyorum bilginize..
Önemli: Lütfen aşağıdaki adresteki birinci ve ikinci yazıyı ve daha sonrasında sorunuzla alakalı gözüken yazıları okumadan (bana kalırsa hepsini okuyun çünkü ilk yazılarım birbirine girmiş vaziyette.) ve sağdaki kutudan arama yapmadan soru sormayın.
http://azimliyazar.blogspot.com.tr/2013/07/ygs-lys-dizin.html
Önceki Soru Cevap yazısının linki: http://azimliyazar.blogspot.com.tr/2014/07/ygs-lys-soru-cevap-3.html
"TM'yim napmalıyım, bana ne önerirsin." tarzı genel soruları yanıtlamıyorum. Önce yol haritanızı bu blogu okuyarak ve kendiniz araştırarak belirlemeniz gerek, her şeyi ben özetleyemem. Kaynak isteyen soruları yanıtlamıyorum kusura bakmayın. Kaynak olayına çok takıyorsunuz, blogta "YGS'den önce 2008 yılında basılmış final yarıyıl tatili çalışma kitabını" çözdüm dememe rağmen hala aynı sorular..
Özenli ve detaylı sorular özenli ve detaylı cevaplandırılacaktır.
Özel sorular için: dolkrutos@gmail.com
Fakat buradan sormanız başkaları için yararlı olacaktır.
Bir de uyarı. Gerçi zaten olayın farkındasınız ama yine de söyleyeyim; üniversite 2.sınıftayım. Bu sene mezun olan ve benim gibi ortalama bir Anadolu lisesinden çıkıp son sene kasıp başarılı olan kişilerden yardım almalısınız. Ben mezun olalı bir sene oldu çünkü. Ama yazılarımı mezun olduğum anda yazdığım için o psikolojiyle yazıldılar, onların geçerliliğini koruduğu söylenebilir.
Önemli: Lütfen aşağıdaki adresteki birinci ve ikinci yazıyı ve daha sonrasında sorunuzla alakalı gözüken yazıları okumadan (bana kalırsa hepsini okuyun çünkü ilk yazılarım birbirine girmiş vaziyette.) ve sağdaki kutudan arama yapmadan soru sormayın.
http://azimliyazar.blogspot.com.tr/2013/07/ygs-lys-dizin.html
Önceki Soru Cevap yazısının linki: http://azimliyazar.blogspot.com.tr/2014/07/ygs-lys-soru-cevap-3.html
"TM'yim napmalıyım, bana ne önerirsin." tarzı genel soruları yanıtlamıyorum. Önce yol haritanızı bu blogu okuyarak ve kendiniz araştırarak belirlemeniz gerek, her şeyi ben özetleyemem. Kaynak isteyen soruları yanıtlamıyorum kusura bakmayın. Kaynak olayına çok takıyorsunuz, blogta "YGS'den önce 2008 yılında basılmış final yarıyıl tatili çalışma kitabını" çözdüm dememe rağmen hala aynı sorular..
Özenli ve detaylı sorular özenli ve detaylı cevaplandırılacaktır.
Özel sorular için: dolkrutos@gmail.com
Fakat buradan sormanız başkaları için yararlı olacaktır.
Bir de uyarı. Gerçi zaten olayın farkındasınız ama yine de söyleyeyim; üniversite 2.sınıftayım. Bu sene mezun olan ve benim gibi ortalama bir Anadolu lisesinden çıkıp son sene kasıp başarılı olan kişilerden yardım almalısınız. Ben mezun olalı bir sene oldu çünkü. Ama yazılarımı mezun olduğum anda yazdığım için o psikolojiyle yazıldılar, onların geçerliliğini koruduğu söylenebilir.
10 Eylül 2014 Çarşamba
iPhone 6, iPhone 6 Plus ve Apple Watch
Apple geçen yıl olduğu gibi iki farklı iPhone modeliyle geldi. Ancak bu kez daha düşük bütçeli iPhone 5C tipi bir telefon yerine biri 4.7 diğeri ise 5.5 inç ekran genişliğinde iki yeni iPhone oldu. Küçük ekranlı olan model iPhone 6, daha geniş ekranlı model ise iPhone 6 Plus olarak isimlendirildi.
4.7 inç ekran boyutuna sahip iPhone 6 1344x750 piksel ekran çözünürlüğüne ulaşırken, iPhone 6 Plus ise 5.5 inç'lik ekranı ile birlikte 1920x1080 piksel çözünürlüğü destekliyor. Geçen yıl satışa sunulan iPhone 5S'nin 1136x640 piksel çözünürlüğüne kıyasla yeni iPhone'ların çözünürlüğü oldukça artmış durumda.
Mevcut iPhone'ların 4 inç'lik ekranı için geliştirilen uygulama ve oyunlar ise daha geniş ekrana sahip yeni iPhone modelleriyle uyumlu olarak çalışacak ve kullanıcılar herhangi bir sıkıntı yaşamayacak.
iPhone 6 Plus ile birlikte iPhone'lar artık ilk kez yatay ekran modunda da kullanılabilecek. Örneğin iPhone ana menüsündeyken telefonu yatay konuma getirirseniz cihazın ekranı yatay görüntü moduna geçecek. Bu iPhone'lar için bir ilk...
4.7 inç'lik iPhone 6 6.88 milimetre, iPhone 6 Plus ise 7.11 milimetre kalınlığında. iPhone 5S'nin inceliğinin 7.6 mm olduğu düşünüldüğünde Apple'ın en ince iPhone'larının iPhone 6 ve iPhone 6 Plus olduğunu söyleyebiliriz.
Yeni iPhone'ların bir diğer önemli özelliği ise A8 işlemci kullanması... Apple'a göre iPhone 6 ve iPhone 6 Plus'ta kullanılan A8 işlemci, A7 işlemci kullanan mevcut iPhone'lara kıyasla yüzde 50 oranında daha hızlı çalışıyor.
iPhone 6 ve iPhone 6 Plus'ta 8 megapiksel dahili kamera yer alıyor. iSight arka kamera ve ön yüzde bulunan kamerada f/2.2 diyafram açıklığı mevcutken, iPhone 6 ve iPhone 6 Plus'ın kameraları arasındaki en büyük fark ise şu: iPhone 6’da dijital görüntü sabitleme, iPhone 6 Plus’ta ise optik görüntü sabitleme özelliğinin yer alması...
Yeni iPhone'larda bulunan M8 hareket işlemcisi sayesinde artık bisiklete binerken veya koşu yaparken kayıt tutabilecek ve kat ettiğiniz mesafeyi anbean görebileceksiniz.
Peki iPhone 6 ve iPhone 6 Plus'ın fiyatları ne olacak?
ABD için 2 senelik kontratlı olarak açıklanan ilk fiyatlar ise şöyle:
iPHONE 6 FİYATLARI
16 GB iPhone 6: 199 dolar
64 GB iPhone 6: 299 dolar
128 GB iPhone 6: 399 dolar
iPHONE 6 PLUS FİYATLARI
16 GB iPhone 6 Plus: 299 dolar
64 GB iPhone 6 Plus: 399 dolar
128 GB iPhone 6 Plus: 499 dolar
Böylelikle ilk kez 32 GB'lık bir iPhone modeli ortaya çıkmamış oldu. Bunun yerine artan depolama ihtiyacını dikkate alan Apple, yeni iPhone'larında kapasiteyi 128 GB'a kadar çıkardı. Şimdi gelelim iPhone 6'nın Türkiye fiyatlarına...
İşte Türkiye fiyatları
iPHONE 6 FİYATLARI
16 GB iPhone 6: 2 bin 349 TL
64 GB iPhone 6: 2 bin 649 TL
128 GB iPhone 6: 2 bin 949 TL
iPHONE 6 PLUS FİYATLARI
16 GB iPhone 6 Plus: 2 bin 649 TL
64 GB iPhone 6 Plus: 2 bin 949 TL
128 GB iPhone 6 Plus: 3 bin 249 TL
iPhone 6 önsipariş ile birlikte 12 Eylül itibariyle satın alınabilecek. 114 ülkede yılsonuna dek satışa sunulması beklenen yeni iPhone'lar ilk olarak ABD, İngiltere ve Almanya başta olmak üzere 9 ülkede 19 Eylül'de kullanıcılarla buluşacak. Cihazın Türkiye'de satışa sunulacağı tarih ise 26 Eylül...
Böylece Apple Store'un açılmasıyla birlikte yeni iPhone modeli için Türk tüketicilerin aylarca beklemesine gerek kalmadı ve dünyada 19 Eylül'de satışa sunulan yeni iPhone'lar sadece bir hafta sonra Türkiye'de olacak.
Apple yeni iPhone'larıyla birlikte iki yeni teknolojiyi de duyurdu. Artık NFC teknolojisini de destekleyen yeni iPhone'lar ile birlikte Apple Pay, kredi kartlarını kendi içinde güvenli bir şekilde saklayacak. MasterCard, Visa ve American Express ile anlaşan Apple'ın bu uygulaması iPhone 6 ve iPhone 6 Plus tarafından destekleniyor.
Apple, güvenlik ve gizlilik açısından da çeşitli önlemler almış durumda. Apple Pay ile yaptığınız ödemelerde Apple, sizin ödemeyi nerede yaptığınızı ve ne kadarlık bir ürün ya da hizmet aldığınızı bilmeyecek. Yani bu süreç gizli kalacak ve Apple sadece bir ödeme aracı olarak hizmet verecek.
iOS 8 hangi cihazlara indirilebilecek
iOS 8, 17 Eylül itibariyle tüm iPhone kullanıcılarına sunulacak. iOS 8'i destekleyen telefon ve tablet modellerine gelince...
iPhone 4S
iPhone 5
iPhone 5C
iPhone 5S
5. nesil iPod Touch
iPad 2
iPad Retina
iPad Air
iPad Mini
iPad Mini Retina
iwatch değil Apple Watch
Apple'ın iki farklı iPhone'u dışındaki asıl sürprizi ise Apple Watch oldu. Yıllardır beklenin aksine cihazın isminin iWatch değil de Apple Watch olması ise şaşkınlık yarattı. Peki iWatch'un teknik özellikleri nasıl? Fiyatı ne olacak?
Apple Watch
Apple'ın CEO'su Tim Cook'un "kapsamlı bir sağlık ve egzersiz cihazı" olarak tanımladığı Apple Watch Digital Crown adını verdiği özel kadranı sayesinde kullanıcıların görüşlerini engellemeden ekran üzerinde gezinmesini ve yakınlaştırma yapmasını mümkün kılıyor.
İki farklı ekran boyutuyla gelen Apple Watch için üç farklı kaplama seçeneği bulunuyor.
Apple Watch’un ekranı çizilme ve darbelere karşı dayanıklı olan safir kristal ile kaplanmış.
Apple Watch’da yerleşik jiroskop, kalp atış hızı sensörü ve Taptic Engine adını taşıyan özel bir sensör bulunuyor. Taptic Engine sayesinde Apple Watch ekran üzerindeki hafif bir dokunuş ve sert bir bastırma arasındaki farkı algılayabiliyor.
Sert dokunuşlar Apple tarafından Force Touch olarak adlandırılırken, Apple Force Touch’ı fareyle sağ tık yapmanın akıllı saatlerdeki karşılığı olarak tanımlıyor. Apple Watch endüktif kablosuz şarj özelliği bulunuyor.
Apple Watch ile kullanıcılar mesajlarını saatleri üzerinden okuyabilecek, sesli komutları yerine getiren dijital asistan Siri'yi de kullanabilecek.
Ancak Apple Watch'un yapabildikleri sadece mesajları okumaktan ibaret değil elbette. Kullanıcılar harita yönergelerini, iPhone'larındaki şarkıları ve hatta hava durumunu yine saatleri aracılığıyla erişebiliyor.
Bunun dışında ses tanıma ve emoji'ler yoluyla cevap gönderebiliyorsunuz. Yazı yazabileceğiniz bir klavye sunulmuyor.
İsterseniz kalp ritminizi de arkadaşınıza gönderebiliyorsunuz. Bunu yaptığınızda karşı taraf, kalp ritminizle eşleşen bir titreşim hissediyor.
Apple Watch ile tweet atabilmek de mümkün olacak. Özellikle Twitter'ın sıkı takipçileri için bu özellik oldukça kullanışlı olacak gibi görünüyor.
Apple Watch, Apple Watch Sport ve Apple Watch Edition olmak üzere üç model tanıtıldı. Saat, iPhone 6, iPhone 6 Plus, IPhone 5, iPhone 5C, ve iPhone 5S'le çalışabiliyor. Apple Watch'ın fiyatı 349 dolardan başlıyor.
2 Eylül 2014 Salı
İngilizce II - Yazmak ve Hazırlık Sınavı
Merhaba arkadaşlar.
Bu İngilizce serisinin ikinci yazısı ve sizi hazırlık geçme sınavına hazırlayacak son yazı. Nedeni okuma ve konuşma becerilerinin tamamen sizin birikiminize kalmış olması. (Ama yine de konuşmayla ilgili kısa bir şeyler çiziktirmeyi düşünüyorum.) Üçüncü bir yazı yazarsam muhtemelen okuldaki İngilizce dersine yönelik yazma taktiklerinden bahsedeceğim.
Not: Bu yazı sadece hazırlık sınavında yazma bölümü olanların işine yarar. Boğaziçi, Bilkent, ODTÜ, Hacettepe, İTÜ vs. Önce bundan emin olduktan sonra okuyun. Yoksa, bunun sadece giriş (***'a kadar) kısmını okuyup fikir edinin. Zaten ben okula yönelik ayrıca bir yazı yazacağım.
İkisini ayırmamın nedenini açıklayayım. Ama bundan önce essay nedir bilgi vereyim.
Okulda, (yani üniversitede :P) size essay diye bir şey yazdırırlar. Essayin mantığı giriş-gelişme-sonuçlu lise kompozisyonu olayına dayalı olsa da yazma biçimi farklıdır. Bir iddia ortaya atarsınız. Bunu tamamen bilimsel makaleler, kitaplar gibi resmi kaynakları göstererek kanıtlarsınız. Hiçbir şeyi kafadan atamazsınız. Ayrıca kullandığınız kaynaklar da güvenilir olmalı. tr.wikipedia.org'u kaynak gösteren süper akademisyenlerimizin olduğu ülkemizde bunu öğrenmek ve sindirmek oldukça önemlidir.
İddianızı kanıtlarken bu iddiayı doğrulayan öncülleri sıralarsınız sonra bunu ayrı paragraflarda kanıtlarsınız. Bu ayrı paragraflarda kanıtları da ayrı ayrı verebilirsiniz. Yani "essay"iniz iyi inşa edilmiş bir apartman gibi olmalı, katlar odalar birbirine karışmamalı, yani neyden bahsettiğiniz kesin olmalı ve başka konu ve fikirlerle karışmamalıdır. Burası karışık gelebilir, aşağıda örneklerle açıklayacağım.
[Kesin: Şüphe ve duraksamaya yer bırakmayan veya geri dönülmeyen, değişmez, mutlak, kati / tdk
Yani kesin kelimesiyle/fikriyle kastettiğim anlam: başkaları tarafından farklı yorumlanamayacak kelimeler/fikirler.]
Fikirler ayrı ve kesin olmalı dedik. Bu fikirleri belirtmek için de yine anlamı kesin cümleler ve bu cümleleri oluşturmak için de anlamı kesin kelimeler kullanmalıyız. "Newton'un yer çekimini kanunu çok iyi bir şeydir." cümlesi akademik bir yazıda bulunabilecek bir cümle değildir ve bunu üniversitenin her hangi bir yerinde yazarsanız direkt üzerini çizerler. Bu cümleyi irdeleyelim. Bir kere "iyi" muallak bir kelimedir. Nasıl iyi? Ben de iyiyim şu an sıhhatim yerinde. Muhabbet kuşum var, kafeste duruyor, rengi çok güzel, o da iyi bayağı. Kısacası önce iyi kelimesini değiştirmemiz lazım çünkü kesin bir kelime değil. Açıklayıcı diyebiliriz. Bu da sıvamak olur. Çünkü cümle baştan kaybetmiştir. Newton'un yer çekimi kanunu çok açıklayıcıdır fakat neden çok açıklayıcıdır, neyi açıklamıştır? "Newton'un yer çekimi kanunu cisimlerin neden yere düştüğünü açıklamıştır." cümlesiyle nihayet biraz yol katetmiş oluruz. Fakat yine olmadı. Bu cümleyi kurunca başkasının "Eee, bunun nesini savunulacak?" demesi gayet doğal doğaldır, çünkü bu olmuş bitmiş bir olaydır, bir olgudur. Ben üniversitede geçirdiğim bir sene boyunca böyle bir iddiada bulunup bunun üzerine yazı yazmadım. "Atatürk, Kurtuluş Savaşı'ndaki başarısından ötürü etkili bir liderdir." tarzında şeyler yazmıştım. Atatürk'ün etkili bir lider olması tarih kitabında geçen bir olay değildir, 1881- Atatürk etkili bir lider olarak doğdu diyemeyiz, dolayısıyla bunu nedenleriyle açıklamamız gerekebilir. Buna karşı iddia / antitez üretilebilir de. Dolayısıyla Newton x açıklamıştır da iyi bir iddia/tez değildir. Belki olayı geniş zamana uydurup "Newton cisimlerin neden yere düştüğünü yer çekimi kanunun x ve y prensipleriyle açıklar." dersek (prensip olayını attım kafadan) bir şeyler yazı yazabiliriz. Neyse konuyu dağıtmadan toparlayayım, sonuç olarak burada kastettiğim şey, bir iddiayı kesin kelimelerle kurulmuş ve nedenleri de içeren bir cümleyle kanıtlayacak olmamız. Fikirden çıkıp iddiaya bağladım olayı, iddia yani tez (thesis) bir yazıda bir tane olur ve yukarıdaki gibi kesin ve nedenli bir cümleden oluşmalıdır. Ama sadece iddia değil, yazılarınızdaki tüm cümleler kesin ve birbirinden ayrılmış düşüncelerin ürünü olmalı. Yani yukarıda yazdığım özellikler sadece iddiaya mahsus değil, her cümle için geçerli. Biraz bekleyin, anlatacağım.
Kesin kelimeler dedik. Bu kesin kelimeleri de "akademik kelime listesi" (academic word list) dediğimiz listeden seçeceğiz. Bunları internetten bulabilirsiniz veya okulda size öğretirler.
Şimdi bu giriş kısmında neyden bahsettiğimi özetleyeyim, sonra niye bu yazıda hazırlık geçme sınavındaki essay yazmanın, okuldaki İngilizce dersindeki essay yazmaktan farklı olduğunu söyleyeyim.
1- Yazılarımız güvenilir kaynaklara dayanmalı.
2- Savunulabilir bir iddia/tez oluşturmalıyız ve nedenlerini de aynı cümle içinde vermeliyiz.
3- Bu iddiayı muallak olmayan, kesin fikir ve cümlelerle desteklemeliyiz.
4- Bu kesin cümleleri de kesin kelimelerle kullanmalıyız ve bu kesin kelimeleri akademik kelime listesinden seçmeliyiz.
Okuldaki İngilizce dersinde bu şartları mutlaka sağlamalısınız. Sağlarsanız dersi çok rahat geçersiniz çünkü zaten dersin amacı bu, bunları kavratmak.
***
Hazırlık geçme sınavında ise 1. ve 4. şartı sağlayamayabilirsiniz. Çünkü elinize kağıt tutuşturup 3 saatte şu konuda düşüncelerinizi yazın diyorlar. Makale bulmanız için internetiniz yok. Akademik kelime listesine bakamıyorsunuz zaten o sınavı geçenlerin bir çoğunun böyle bir listeden haberi yoktur.
Dolayısıyla bunlar yerine yapacağımız şeyler.
1-
A) Kaynağa dayandırıyormuş gibi yapın. "Sokrates 'Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir.' demiştir, bence de bir şeyler öğrendikçe daha fazlasını öğrenmemiz gerektiğini görürüz ve en sonunda Sokrates'in ulaştığı hiçbir şey bilmediğini anlama mertebesine ulaşırız." cümlesi gibi cümleler kurabilirsiniz. Fakat bunu yaparken sakın sözle ilişkisiz fikirler beyan etmeyin. "Sokrates 'Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir.' demiştir, bence de cahiller bilmediği şeyi kafadan atmak yerine Sokrates gibi bilmediğini söylesin olsun bitsin." demeyin. Çünkü kendi kurduğunuz cümlenizle çelişmiş olursunuz, yani cahil gibi kafadan atmış olursunuz :) Zira Sokrates o sözü cahil olduğundan söylememiştir. Neyse derin konulardan çıkayım ve kısaca söyleyeyim ki: kaynağa uyduracağım diye kendinizle çelişip mantıksız cümleler kurmayın. Yanlış cümle, kaynağı belirtilmemiş bir cümleden daha kötü olacaktır hazırlık sınavında. Bir kaynağa dayandıramıyorsanız B'ye geçin.
B) Kaynağa dayandırmayın. Ama kafadan atmayın. Bilmediğiniz değil bildiğiniz bir konuda yorum yapın.
4-
Akademik kelime listeniz yok, hazırlıktan önce birkaç kelime çalışıp sonra sınavda yerli yersiz kullanıp her şeyi berbat etme ihtimaliniz var. Bunun yerine dosdoğru söyleyeceğinizi söyleyin. Yalın cümleler kurun. Artistlik yapacağım diye cümleleri uzatmayın. En anlaşılır biçimde yazın. Fikirlerin kesin olması önemlidir demiştim, hatırladınız mı?
Not: Yukarıda "Bence de" ile başlayan bir cümle kurdum. Makalelerde pek şahıs zamirleri geçmez, dolayısıyla İngilizce derslerinde "I" ve "We" kullanmanıza izin vermeyebilirler. (Yazdığınız essayleri güvenilir kaynaklara dayandırmanız gerekir demiştik, sizin bir otorite olmadığınız için "I think" diyemezsiniz essaylerinizde mesela.) Bunları kullanmayacağız diye türlü maymunluklar yaparız biz de. Bu maymunluklar sınavda sıkıntı çıkarabilir. Bu yüzden size önerim; eğer "I" ve "We"yi kullanmamanız durumunda anlamı kötü bir şekilde değişmeyecek, zarar görmeyecek bir cümle kuruyorsanız "I" ve "We" kullanmayın, fakat cümleler lahana turşusuna dönüyorsa kullanın gitsin.
***
Şimdi adım adım basit bir essayi nasıl yazacağınıza geçiyorum.
Size sınavda bir soru verecekler. (Sorudan önce bir yazıda verebilirler. Sınava bağlı.)
Amacınız bu soruyu cevaplayacağınız bir essay yazmak.
Soruyu cevaplamayan, sorunun bağlamından çıkan essaye çöp essay denir.
Soru: What makes an efficient leader?
Geçen sene İngilizce dersimde konum "Liderlik" idi, ben de bu konuda essayler yazdım. Dolayısıyla birazdan yazacaklarım hoca onaylı diyebiliriz. :) (Dersi A ile geçtim.)
Soruyla bakalım. Bize neyin etkili bir lider yapacağını soruyor. Yani hangi özellikler? Sınavda yazıya direkt başlamadan önce düşünüp plan yapmanızı öneriyorum. Yapalım bakalım:
Bence; vizyon, azim/kararlılık ( :D), başarı, etik değerlere sahip olma, tutarlı olma, hitabet bir insanı lider yapan önemli özelliklerdendir. Vizyon (vision) ve azmi (persistence)'ı seçelim.
Soruyu cevaplayalım: Vision and persistence make an efficient leader. Evet bu kadarcık. Uçmanıza gerek yok. Soruyu gayet güzel, herkesin anlayacağı dilden cevapladık.
Hadi biraz da güzel bir cümle kurayım derseniz en fazla bunu yapın:
"Vision and persistence are the qualities that all leaders must have."
Sorun şu ki bu cümle okuyan tarafından mutlaka anlaşılmalıdır. Çünkü okuyan kişi bundan sonra yazdıklarınızı bu cevaba göre yazacaktır. Cümle karmaşıklaştıkça barındırdığı hata ve yanlış anlaşılma oranı artacağı için bu "cevap cümlesi"ni oldukça basit tutun. Buna thesis diyeceğiz.
Hala yazıya başlamadık. Çünkü cevabı yani thesisı yazıp sonra havadan sudan bahsedemeyiz. Vizyon ve azim etkili lideri oluşturur ama nasıl oluşturur? Vizyonun bu konuda nasıl bir rolü olur? Vizyonun katkısını destekleyen örnekler gerçek hayatta mevcut mu? Vizyon neden önemlidir?
Vizyon önemlidir çünkü:
a) Vizyon lidere bir amaç verir. (gives a purpose)
b) Vizyon liderin takipçilerine sorumluluk verir. (gives responsibility)
Azim önemlidir çünkü:
a) Liderin baş koyduğu yolu tamamlamasını sağlar. (is crucial to follow through with the program)
b) Takipçilerin lidere inanmasını sağlar. (is crucial to make followers believe)
Yani planımız şu:
I - Introduction (Giriş)
Thesis: Vision and persistence are the qualities that all leaders must have.
II - Bodies
A. VISION
1 - gives a purpose
2 - gives responsibility
B. PERSISTENCE
1- is crucial to follow through with the program
2- is crucial to make followers believe (in purpose/leader)
III - Conclusion
Bu yaptığım taslağa outline denir. Sınavda böyle uzun uzun yazmanıza gerek yok tabii ama bu planı mutlaka yapın. azimliyazar.blogspot.com
Planı yapıp taslağımızı hazırladığımıza göre artık yazmaya başlayabiliriz.
Başlık koyun. Ne kadar etkiler bilemiyorum. Başlığı sonradan koyarlarsanız başa hafif bir çizik atın da sonradan koymak aklınıza gelsin.
[Yukarıda kendi essayimin outline'ını kullanmıştım ama buradan itibaren doğaçlamaya yapacağım. Yazacaklarım mükemmel değil, ama size fikir verir.]
Şimdi giriş yani Introduction'u yazıoyruz. Introduction'a mini essay denir çünkü yazı boyunca ne anlatacağımızı kısa cümlelerle (özet halinde) sıralarız. Kullandığımız makalelerdeki fikirleri de yazarız. Sınavda makale filan kullanamadığımız için sadece fikirleri yazacağız. Dolayısıyla bu kısım biraz kısa olacak.
Introduction'ın ana kuralı: Genelden Özele. Buna huni metodu denir. Yani huninin üst kısmı gibi geniş ifadelerden huninin dar kısmı gibi kısıtlı bir konuya geçiş yaparız. En sonunda da thesis'ı yazarız.
Başlangıç cümlesi: Bu cümle için çeşitli artistik kalıplar var. Alıntıyla başlama, sorunu ortaya koyma, falan fisman. Siz sınavda çok takmayın bunları. Yukarıda dediğimi yapın; genelden özele gidin. Fikirlerinizi sıralayın. Thesis'ı yapıştırın. Dolayısıyla başlarda konuya giriş yapın / konuyu tanıtın. Sınavda artistiğe çok boğulmamak lazım.
Ben konuyu şöyle tanıtmayı uygun gördüm:
Efficient leaders are very rare because there are certain qualities to be an efficient leader that most people do not have.
Giriş yapmak için sadece "Etkili liderler nadirdir çünkü etkili lider olmak için çoğu insanın sahip olmadığı bazı özellikler mevcuttur." cümlesini uygun gördüm. Öncesinde daha da geniş bir ifade kullanabiliriz. "Leaders are people who influences other people." filan diyebiliriz. Fakat böyle bir cümle yazarken demogoji yapıp Süleyman Demirel misali "hiçbir şey söylememe" ihtimalimiz de oldukça fazla. Örneğin dozajı arttırıp "Leaders are people who leads people." tarzı bir şey söyleyebilirsiniz ki bunu önermiyorum. Hele de "Liderler geçmişten günümüze çok önemli bir role sahiptir." anlamına gelecek bir şeyi asla söylemeyin. ("Since the beginning of time" kalıbını asla kullanmayın. Özetle giriş yapmak için bence bir cümle yeterli, çok laf ebeliği yapmamak lazım.
Bu arada eklemek istediğim küçük bir nokta var; essayi yazarken don't gibi kısaltmalar kullanmayın, uzun yazın. I'd like to değil, I would like to, won't değil will not vs.
Şimdi yazıda tezimi desteklemek için kullanacağım fikirleri sıralıyorum:
One of them is having a vision. Vision is significant because it gives a purpose to leaders and gives responsibilities to followers. Another important characteristic is persistence. Persistence is crucial to follow through with the program and also crucial to make followers believe in purpose.
[Kelimeler içinde biraz rotasyon yaptım burada. "important" yerine significant yazdım, quality yerine "characteristic" yazdım. Yine persistence is important because yazmak yerine "is crucial to.." kullandım. Bunu sürekli aynı şeyi söylüyor gibi gözükmemek için yaptım. Bu değişiklikleri yapabiliyorsanız yapın ama cümlelerin anlamını kaybetme ihtimali varsa yapmayın. Asıl amaç fikirleri anlatabilmek unutmayın. ]
Vision ve persistence, thesis'ımızı destekleyecekti. Onları yazdık. Yazarken neden önemli olduklarını da yazdık. Kısacası outline'da plandığımız essayi introductionda tanıttık. Son olarak thesis'ı yapıştırmak kaldı.
Thesis'tan önce bir de geçiş cümlesi koyarsak iyi olur.
All those attributes are main elements of leadership and have significant effects on a leader's leadership.
Geçiş cümlesi olarak da "Tüm bu özellik liderliğin yapıtaşlarıdır ve bir liderin liderliğinde önemli etkiye sahiptir." yazdım. Çok iyi bir cümle olmadı ama en azından görevini yapıyor (bence.) Böyle bir geçiş cümlesi yazamıyorsanız yazmayın, çok önemli değil.
Son olarak thesis'ı yapıştırıyoruz:
Vision and persistence are the qualities that all leaders must have.
Introductionımız bu:
Efficient leaders are very rare because there are certain qualities to be an efficient leader that most people do not have. One of them is having a vision. Vision is significant because it gives a purpose to leaders and gives responsibilities to followers. Another important characteristic is persistence. Persistence is crucial to follow through with the program and also crucial to make followers believe in purpose. All those attributes are main elements of leadership and have significant effects on a leader's leadership. Vision and persistence are the qualities that all leaders must have.
Şimdi body dediğimiz gelişme paragraflarına geçelim. Sınavda size muhtemelen bir ya da iki body yazdırırlar. Söylemezlerse iki body planı yapın, zamana göre ikincisini yazın. İkincisini yazamazsanız giriş cümlesindeki ikinci bodyle ilgili fikirlerin üzerini karalayın.
İlk bodyde vision üzerinde duracağız.
Başlarken yine vizyon şu yüzden önemlidir gibi bir cümleyle başlayın. Bodye başlama cümlesi thesistaki hangi fikir üzerine duracağınızı ve o body paragrafında hangi fikri açıklayacağınızı anlatan bir köprü niteliğinde olsun.
"Vision is the primary attribute as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers."
Böyle başladım. Daha basit bir cümle de kurabilirsiniz. Daha karmaşığını kurmayın derim. Sadece outlinedakini yazın, hangi özellik bir lideri etkili lider yapar ve bu özellik neden bir lideri etkili kılar. Buu yazdık, yeterli.
Sonra yapacağımız şey, bu özelliğin bir lideri etkili kılmasındaki nedenler ve bu nedenlerin neden neden olduğu. :) Yani bu nedenleri nasıl destekliyorsunuz.
Bunu vizyona uyarlayalım. Vizyon lideri etkili kılardı çünkü lidere bir amaç verirdi. Bu vizyonun lideri etkili kılmasındaki birinci neden. Bunu destekleyelim. Nasıl destekleyebiliriz? Aslında normalde bir makaleyi kaynak görerek destekleriz ama daha önce de söylediğim gibi sınavda bunu yapamıyoruz. O zaman mecburen günlük hayata bakacağız. Konumuz liderlik olduğuna göre örnek gösterecek bir lider bulalım. En bildiğim lider Atatürk, ben Atatürk'ü örnek gösteriyorum. Vizyon lidere bir amaç verir dedik. Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı'ndaki amacını yazalım ve yurdu işgalden kurtarmak diyelim. (Vizyonla bunun ne farkı var derseniz vizyon Atatürk'ün nihai hedefi diyebiliriz, yani milli egemenliğe dayanan, bağımsız, çağdaş bir Türkiye. Yani vizyon uzun dönemde ulaşılması beklenen bir nokta. Bu vizyon da Kurtuluş Savaş'ında "işgalden kurtulup bağımsız" olma amacını verir.) İkinci neden de liderin takipçilerine sorumluluk verir. Benim aklıma milli iradenin ön plana çıkması (malum, TBMM kurulmadan önce cemiyetler vardı, bunlar birleştirildi. Milli irade bir anda ortaya çıkmadı yani. , halkın kurtuluşa inanıp savaşa ve TBMM hükümetine ve dolayısıyla Atatürk'e destek vermesi hatta Sovyet Rusya gibi yabancı ülkelerin de bu amaca inanıp lojistik destek yapması geliyor. Daha arttırıp detaylı şeyler de yazabiliriz tabii ama unutmayın sınavdayız. En basit ve yanlış olma ihtimali en az şeyi yazacağım ben.
Toparlarsak:
Vision is the primary attribute as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers.
cümlesi ile giriş yaptık. Şimdi "gives a purpose"ı belirten cümleyi yazalım.
Without vision, there would be nothing to fight for and efforts will be wasted, so it gives a purpose.
Olayı seçtiğimiz lidere şimdi bağlayabiliriz. Yani neden-açıklama/örnek, neden-açıklama/örnek şeklinde gidebiliriz.
Ama gives a purpose ve gives responsibilities to followers bağlantılı duruyor. İkisini yazdıktan sonra toptan bir açıklama yapmak bana daha mantıklı geliyor. O yüzden ben neden-neden-açıklama/örnek şeklinde yazacağım.
İkinci nedeni yani gives responsibilitiesla ilgili cümleyi yazayım. Araya bir de ikinci fikri belirteceğimiz için "Furthermore, additionally, moreover" (conjunction) kondurabilirsiniz. Böylece öbür nedene/fikre geçiş yaptığınızı belirtmiş olursunuz. Bu üçünü not edip doğru yerde kullanmanızı öneririm. Yani ikinci nedene/fikre geçiş yapacağınız yerde. Ama nerede kullanacağınızdan emin değilseniz kullanmayın. Bunları unutursanız "Also" yapıştırın, bunlar kadar iyi olmasa da işinize yarar.
(Vaktiniz varsa buraya bir göz atın: http://grammar.ccc.commnet.edu/grammar/transitions.htm)
Furthermore, if followers adopt their leaders' vision, they will take responsibilities. This enhances their efforts to make vision come true.
Without vision, there would be nothing to fight for and efforts will be wasted, so it gives a purpose.
Furthermore, if followers adopt their leaders' vision, they will take responsibilities. This enhances their efforts to make vision come true
Bu satırlarda hem vizyonun önemli olmasının nedeni, hem de nedenin vizyonu neden kıldığının açıklaması var. İlk cümlede vizyon olmassa uğruna savaşacak bir şey olmaz ve emekler boşa gider bu yüzden vizyon amaç verir diyoruz. Bu vizyonu önemli kılan bir neden. İkinci nedeni iki cümleyle açıkladım. Eğer takipçiler liderin vizyonuna adapte olurlarsa/inanırlarsa sorumluluk alırlar. Bu, onların eforlarını arttırır.
Şimdi günlük hayattan, bu durumda tarihten, örneğimize geçelim.
For instance, Ataturk had the vision of "Independent Turkey". This vision gave him the purpose of fighting against enemies to sustain indepence during Turkish War of Independence. People believed in his cause so they act in harmony in this war.
Son olarak, bodymizi vizyonu etkin kılan iki nedenimizi tekrar yazarak bitiriyoruz. Evet tekrar yazıyoruz, emir büyük yerden. Kelimeleri değiştirebilirsiniz isterseniz.
Thus, vision is what makes an efficient leader as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers.
Thus kısmı hariç body'nin başında kullandığımız cümlenin aynısını yazdık neredeyse. Bu kural gibi bir şey. (Bizim okulun İngilizce hocaları için kural en azından.) Body'nin giriş cümlesini "restate" ediyoruz. Yani body'i sonlandırıyoruz. Sonlandırırken bir de sonlandırma kelimesi yazıyoruz. "Thus, therefore, hence." Bunları da not edin ve bu son cümlede kullanın. Finally, in conclusion gibi kelimeleri burada kullanmayın onlar sonuç paragrafı için.
İkinci body de size ödev olsun. (bkz: tembellik)
Sonuç yani Conclusion'a gelelim. Conclusion en basit kısım. Önce "In conclusion" ile okuyanı selamlıyoruz. Sonra thesis'ı yeniden yazıyoruz. Sonra o thesis'ı savunan nedenleri (neden hep neden diyorum ki ben bunlara? main point denir bunlara aslında) sıralıyoruz.
In conclusion, vision and persistence are core elements of efficient leadership. Vision has significant importance because it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers. It also gives responsibilites to followers who adopt it. Moreover, [insert body 2 here]...
Araya moreover koydum, çünkü body 2'de persistencetan bahsediyoruz, persistencela vision ayrı fikirler dolayısıyla öbür fikre geçerken furthermore, additionally, moreover kullanmak lazım. Moreoverdan sonra persistence'ı etkili yapan nedenleri sıralayacaktım, eğer bodyyi yazsaydım.
Ardından bir de kapanış cümlesi. Bu kapanış cümlesi sizin görüşleriniz olmalı. (Gerçi kaynak gösteremediğimiz için tüm essay sizin görüşünüz oldu ama neyse.) Geleceğin liderlerine nasihat verebilirsiniz. Ben verdim:
Leaders of the future ought to examine and understand these core elements and see what paths they will follow through.
Ve essayimizi noktalamış olduk. Oh.
Tüm essay:
CORE ELEMENTS OF LEADERSHIP
Efficient leaders are very rare because there are certain qualities to be an efficient leader that most people do not have. One of them is having a vision. Vision is significant because it gives a purpose to leaders and gives responsibilities to followers. Another important characteristic is persistence. Persistence is crucial to follow through with the program and also crucial to make followers believe in purpose. All those attributes are main elements of leadership and have significant effects on a leader's leadership. Vision and persistence are the qualities that all leaders must have.
Vision is the primary attribute as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers. Without vision, there would be nothing to fight for and efforts will be wasted, so it gives a purpose. Furthermore, if followers adopt their leaders' vision, they will take responsibilities. This enhances their efforts to make vision come true. For instance, Ataturk had the vision of "Independent Turkey". This vision gave him the purpose of fighting against enemies to sustain indepence during Turkish War of Independence. People believed in his cause so they act in harmony in this war. Thus, vision is what makes an efficient leader as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers.
Not: Yukarıda hiç bahsetmedim, sınavda "tanık gösterme" yapamıyoruz çünkü kaynağımız yok diye, ama ola ki yaparsanız; "Azimliyazar argues that...", "X kişisi claims that..." şeklinde cümleler kurup argue, claim, explain, examine, believe, suggest, verify." gibi kelimelerle kişinin iddiasını nasıl ortaya koyduğunu dile getirebilirsiniz. Benim bunun üzerine bir şey yazmama pek gerek yok. Daha önce de söylediğim gibi bunu hazırlık sınavında essay yazacak ama nasıl yazacağı konusunda bir fikri olmayan kişilere yazıyorum. Bu konu hakkında bir şeyler bilenin bu yazıda işi olacağını zannetmem. Bilmeyen kişi de okuldan öğrenir, buradan öğrenmesi zor.
İyi hazırlıklar.
Bu İngilizce serisinin ikinci yazısı ve sizi hazırlık geçme sınavına hazırlayacak son yazı. Nedeni okuma ve konuşma becerilerinin tamamen sizin birikiminize kalmış olması. (Ama yine de konuşmayla ilgili kısa bir şeyler çiziktirmeyi düşünüyorum.) Üçüncü bir yazı yazarsam muhtemelen okuldaki İngilizce dersine yönelik yazma taktiklerinden bahsedeceğim.
Not: Bu yazı sadece hazırlık sınavında yazma bölümü olanların işine yarar. Boğaziçi, Bilkent, ODTÜ, Hacettepe, İTÜ vs. Önce bundan emin olduktan sonra okuyun. Yoksa, bunun sadece giriş (***'a kadar) kısmını okuyup fikir edinin. Zaten ben okula yönelik ayrıca bir yazı yazacağım.
İkisini ayırmamın nedenini açıklayayım. Ama bundan önce essay nedir bilgi vereyim.
Okulda, (yani üniversitede :P) size essay diye bir şey yazdırırlar. Essayin mantığı giriş-gelişme-sonuçlu lise kompozisyonu olayına dayalı olsa da yazma biçimi farklıdır. Bir iddia ortaya atarsınız. Bunu tamamen bilimsel makaleler, kitaplar gibi resmi kaynakları göstererek kanıtlarsınız. Hiçbir şeyi kafadan atamazsınız. Ayrıca kullandığınız kaynaklar da güvenilir olmalı. tr.wikipedia.org'u kaynak gösteren süper akademisyenlerimizin olduğu ülkemizde bunu öğrenmek ve sindirmek oldukça önemlidir.
İddianızı kanıtlarken bu iddiayı doğrulayan öncülleri sıralarsınız sonra bunu ayrı paragraflarda kanıtlarsınız. Bu ayrı paragraflarda kanıtları da ayrı ayrı verebilirsiniz. Yani "essay"iniz iyi inşa edilmiş bir apartman gibi olmalı, katlar odalar birbirine karışmamalı, yani neyden bahsettiğiniz kesin olmalı ve başka konu ve fikirlerle karışmamalıdır. Burası karışık gelebilir, aşağıda örneklerle açıklayacağım.
[Kesin: Şüphe ve duraksamaya yer bırakmayan veya geri dönülmeyen, değişmez, mutlak, kati / tdk
Yani kesin kelimesiyle/fikriyle kastettiğim anlam: başkaları tarafından farklı yorumlanamayacak kelimeler/fikirler.]
Fikirler ayrı ve kesin olmalı dedik. Bu fikirleri belirtmek için de yine anlamı kesin cümleler ve bu cümleleri oluşturmak için de anlamı kesin kelimeler kullanmalıyız. "Newton'un yer çekimini kanunu çok iyi bir şeydir." cümlesi akademik bir yazıda bulunabilecek bir cümle değildir ve bunu üniversitenin her hangi bir yerinde yazarsanız direkt üzerini çizerler. Bu cümleyi irdeleyelim. Bir kere "iyi" muallak bir kelimedir. Nasıl iyi? Ben de iyiyim şu an sıhhatim yerinde. Muhabbet kuşum var, kafeste duruyor, rengi çok güzel, o da iyi bayağı. Kısacası önce iyi kelimesini değiştirmemiz lazım çünkü kesin bir kelime değil. Açıklayıcı diyebiliriz. Bu da sıvamak olur. Çünkü cümle baştan kaybetmiştir. Newton'un yer çekimi kanunu çok açıklayıcıdır fakat neden çok açıklayıcıdır, neyi açıklamıştır? "Newton'un yer çekimi kanunu cisimlerin neden yere düştüğünü açıklamıştır." cümlesiyle nihayet biraz yol katetmiş oluruz. Fakat yine olmadı. Bu cümleyi kurunca başkasının "Eee, bunun nesini savunulacak?" demesi gayet doğal doğaldır, çünkü bu olmuş bitmiş bir olaydır, bir olgudur. Ben üniversitede geçirdiğim bir sene boyunca böyle bir iddiada bulunup bunun üzerine yazı yazmadım. "Atatürk, Kurtuluş Savaşı'ndaki başarısından ötürü etkili bir liderdir." tarzında şeyler yazmıştım. Atatürk'ün etkili bir lider olması tarih kitabında geçen bir olay değildir, 1881- Atatürk etkili bir lider olarak doğdu diyemeyiz, dolayısıyla bunu nedenleriyle açıklamamız gerekebilir. Buna karşı iddia / antitez üretilebilir de. Dolayısıyla Newton x açıklamıştır da iyi bir iddia/tez değildir. Belki olayı geniş zamana uydurup "Newton cisimlerin neden yere düştüğünü yer çekimi kanunun x ve y prensipleriyle açıklar." dersek (prensip olayını attım kafadan) bir şeyler yazı yazabiliriz. Neyse konuyu dağıtmadan toparlayayım, sonuç olarak burada kastettiğim şey, bir iddiayı kesin kelimelerle kurulmuş ve nedenleri de içeren bir cümleyle kanıtlayacak olmamız. Fikirden çıkıp iddiaya bağladım olayı, iddia yani tez (thesis) bir yazıda bir tane olur ve yukarıdaki gibi kesin ve nedenli bir cümleden oluşmalıdır. Ama sadece iddia değil, yazılarınızdaki tüm cümleler kesin ve birbirinden ayrılmış düşüncelerin ürünü olmalı. Yani yukarıda yazdığım özellikler sadece iddiaya mahsus değil, her cümle için geçerli. Biraz bekleyin, anlatacağım.
Kesin kelimeler dedik. Bu kesin kelimeleri de "akademik kelime listesi" (academic word list) dediğimiz listeden seçeceğiz. Bunları internetten bulabilirsiniz veya okulda size öğretirler.
Şimdi bu giriş kısmında neyden bahsettiğimi özetleyeyim, sonra niye bu yazıda hazırlık geçme sınavındaki essay yazmanın, okuldaki İngilizce dersindeki essay yazmaktan farklı olduğunu söyleyeyim.
1- Yazılarımız güvenilir kaynaklara dayanmalı.
2- Savunulabilir bir iddia/tez oluşturmalıyız ve nedenlerini de aynı cümle içinde vermeliyiz.
3- Bu iddiayı muallak olmayan, kesin fikir ve cümlelerle desteklemeliyiz.
4- Bu kesin cümleleri de kesin kelimelerle kullanmalıyız ve bu kesin kelimeleri akademik kelime listesinden seçmeliyiz.
Okuldaki İngilizce dersinde bu şartları mutlaka sağlamalısınız. Sağlarsanız dersi çok rahat geçersiniz çünkü zaten dersin amacı bu, bunları kavratmak.
***
Hazırlık geçme sınavında ise 1. ve 4. şartı sağlayamayabilirsiniz. Çünkü elinize kağıt tutuşturup 3 saatte şu konuda düşüncelerinizi yazın diyorlar. Makale bulmanız için internetiniz yok. Akademik kelime listesine bakamıyorsunuz zaten o sınavı geçenlerin bir çoğunun böyle bir listeden haberi yoktur.
Dolayısıyla bunlar yerine yapacağımız şeyler.
1-
A) Kaynağa dayandırıyormuş gibi yapın. "Sokrates 'Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir.' demiştir, bence de bir şeyler öğrendikçe daha fazlasını öğrenmemiz gerektiğini görürüz ve en sonunda Sokrates'in ulaştığı hiçbir şey bilmediğini anlama mertebesine ulaşırız." cümlesi gibi cümleler kurabilirsiniz. Fakat bunu yaparken sakın sözle ilişkisiz fikirler beyan etmeyin. "Sokrates 'Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir.' demiştir, bence de cahiller bilmediği şeyi kafadan atmak yerine Sokrates gibi bilmediğini söylesin olsun bitsin." demeyin. Çünkü kendi kurduğunuz cümlenizle çelişmiş olursunuz, yani cahil gibi kafadan atmış olursunuz :) Zira Sokrates o sözü cahil olduğundan söylememiştir. Neyse derin konulardan çıkayım ve kısaca söyleyeyim ki: kaynağa uyduracağım diye kendinizle çelişip mantıksız cümleler kurmayın. Yanlış cümle, kaynağı belirtilmemiş bir cümleden daha kötü olacaktır hazırlık sınavında. Bir kaynağa dayandıramıyorsanız B'ye geçin.
B) Kaynağa dayandırmayın. Ama kafadan atmayın. Bilmediğiniz değil bildiğiniz bir konuda yorum yapın.
4-
Akademik kelime listeniz yok, hazırlıktan önce birkaç kelime çalışıp sonra sınavda yerli yersiz kullanıp her şeyi berbat etme ihtimaliniz var. Bunun yerine dosdoğru söyleyeceğinizi söyleyin. Yalın cümleler kurun. Artistlik yapacağım diye cümleleri uzatmayın. En anlaşılır biçimde yazın. Fikirlerin kesin olması önemlidir demiştim, hatırladınız mı?
Not: Yukarıda "Bence de" ile başlayan bir cümle kurdum. Makalelerde pek şahıs zamirleri geçmez, dolayısıyla İngilizce derslerinde "I" ve "We" kullanmanıza izin vermeyebilirler. (Yazdığınız essayleri güvenilir kaynaklara dayandırmanız gerekir demiştik, sizin bir otorite olmadığınız için "I think" diyemezsiniz essaylerinizde mesela.) Bunları kullanmayacağız diye türlü maymunluklar yaparız biz de. Bu maymunluklar sınavda sıkıntı çıkarabilir. Bu yüzden size önerim; eğer "I" ve "We"yi kullanmamanız durumunda anlamı kötü bir şekilde değişmeyecek, zarar görmeyecek bir cümle kuruyorsanız "I" ve "We" kullanmayın, fakat cümleler lahana turşusuna dönüyorsa kullanın gitsin.
***
Şimdi adım adım basit bir essayi nasıl yazacağınıza geçiyorum.
Size sınavda bir soru verecekler. (Sorudan önce bir yazıda verebilirler. Sınava bağlı.)
Amacınız bu soruyu cevaplayacağınız bir essay yazmak.
Soruyu cevaplamayan, sorunun bağlamından çıkan essaye çöp essay denir.
Soru: What makes an efficient leader?
Geçen sene İngilizce dersimde konum "Liderlik" idi, ben de bu konuda essayler yazdım. Dolayısıyla birazdan yazacaklarım hoca onaylı diyebiliriz. :) (Dersi A ile geçtim.)
Soruyla bakalım. Bize neyin etkili bir lider yapacağını soruyor. Yani hangi özellikler? Sınavda yazıya direkt başlamadan önce düşünüp plan yapmanızı öneriyorum. Yapalım bakalım:
Bence; vizyon, azim/kararlılık ( :D), başarı, etik değerlere sahip olma, tutarlı olma, hitabet bir insanı lider yapan önemli özelliklerdendir. Vizyon (vision) ve azmi (persistence)'ı seçelim.
Soruyu cevaplayalım: Vision and persistence make an efficient leader. Evet bu kadarcık. Uçmanıza gerek yok. Soruyu gayet güzel, herkesin anlayacağı dilden cevapladık.
Hadi biraz da güzel bir cümle kurayım derseniz en fazla bunu yapın:
"Vision and persistence are the qualities that all leaders must have."
Sorun şu ki bu cümle okuyan tarafından mutlaka anlaşılmalıdır. Çünkü okuyan kişi bundan sonra yazdıklarınızı bu cevaba göre yazacaktır. Cümle karmaşıklaştıkça barındırdığı hata ve yanlış anlaşılma oranı artacağı için bu "cevap cümlesi"ni oldukça basit tutun. Buna thesis diyeceğiz.
Hala yazıya başlamadık. Çünkü cevabı yani thesisı yazıp sonra havadan sudan bahsedemeyiz. Vizyon ve azim etkili lideri oluşturur ama nasıl oluşturur? Vizyonun bu konuda nasıl bir rolü olur? Vizyonun katkısını destekleyen örnekler gerçek hayatta mevcut mu? Vizyon neden önemlidir?
Vizyon önemlidir çünkü:
a) Vizyon lidere bir amaç verir. (gives a purpose)
b) Vizyon liderin takipçilerine sorumluluk verir. (gives responsibility)
Azim önemlidir çünkü:
a) Liderin baş koyduğu yolu tamamlamasını sağlar. (is crucial to follow through with the program)
b) Takipçilerin lidere inanmasını sağlar. (is crucial to make followers believe)
Yani planımız şu:
I - Introduction (Giriş)
Thesis: Vision and persistence are the qualities that all leaders must have.
II - Bodies
A. VISION
1 - gives a purpose
2 - gives responsibility
B. PERSISTENCE
1- is crucial to follow through with the program
2- is crucial to make followers believe (in purpose/leader)
III - Conclusion
Bu yaptığım taslağa outline denir. Sınavda böyle uzun uzun yazmanıza gerek yok tabii ama bu planı mutlaka yapın. azimliyazar.blogspot.com
Planı yapıp taslağımızı hazırladığımıza göre artık yazmaya başlayabiliriz.
Başlık koyun. Ne kadar etkiler bilemiyorum. Başlığı sonradan koyarlarsanız başa hafif bir çizik atın da sonradan koymak aklınıza gelsin.
[Yukarıda kendi essayimin outline'ını kullanmıştım ama buradan itibaren doğaçlamaya yapacağım. Yazacaklarım mükemmel değil, ama size fikir verir.]
Şimdi giriş yani Introduction'u yazıoyruz. Introduction'a mini essay denir çünkü yazı boyunca ne anlatacağımızı kısa cümlelerle (özet halinde) sıralarız. Kullandığımız makalelerdeki fikirleri de yazarız. Sınavda makale filan kullanamadığımız için sadece fikirleri yazacağız. Dolayısıyla bu kısım biraz kısa olacak.
Introduction'ın ana kuralı: Genelden Özele. Buna huni metodu denir. Yani huninin üst kısmı gibi geniş ifadelerden huninin dar kısmı gibi kısıtlı bir konuya geçiş yaparız. En sonunda da thesis'ı yazarız.
Başlangıç cümlesi: Bu cümle için çeşitli artistik kalıplar var. Alıntıyla başlama, sorunu ortaya koyma, falan fisman. Siz sınavda çok takmayın bunları. Yukarıda dediğimi yapın; genelden özele gidin. Fikirlerinizi sıralayın. Thesis'ı yapıştırın. Dolayısıyla başlarda konuya giriş yapın / konuyu tanıtın. Sınavda artistiğe çok boğulmamak lazım.
Ben konuyu şöyle tanıtmayı uygun gördüm:
Efficient leaders are very rare because there are certain qualities to be an efficient leader that most people do not have.
Giriş yapmak için sadece "Etkili liderler nadirdir çünkü etkili lider olmak için çoğu insanın sahip olmadığı bazı özellikler mevcuttur." cümlesini uygun gördüm. Öncesinde daha da geniş bir ifade kullanabiliriz. "Leaders are people who influences other people." filan diyebiliriz. Fakat böyle bir cümle yazarken demogoji yapıp Süleyman Demirel misali "hiçbir şey söylememe" ihtimalimiz de oldukça fazla. Örneğin dozajı arttırıp "Leaders are people who leads people." tarzı bir şey söyleyebilirsiniz ki bunu önermiyorum. Hele de "Liderler geçmişten günümüze çok önemli bir role sahiptir." anlamına gelecek bir şeyi asla söylemeyin. ("Since the beginning of time" kalıbını asla kullanmayın. Özetle giriş yapmak için bence bir cümle yeterli, çok laf ebeliği yapmamak lazım.
Bu arada eklemek istediğim küçük bir nokta var; essayi yazarken don't gibi kısaltmalar kullanmayın, uzun yazın. I'd like to değil, I would like to, won't değil will not vs.
Şimdi yazıda tezimi desteklemek için kullanacağım fikirleri sıralıyorum:
One of them is having a vision. Vision is significant because it gives a purpose to leaders and gives responsibilities to followers. Another important characteristic is persistence. Persistence is crucial to follow through with the program and also crucial to make followers believe in purpose.
[Kelimeler içinde biraz rotasyon yaptım burada. "important" yerine significant yazdım, quality yerine "characteristic" yazdım. Yine persistence is important because yazmak yerine "is crucial to.." kullandım. Bunu sürekli aynı şeyi söylüyor gibi gözükmemek için yaptım. Bu değişiklikleri yapabiliyorsanız yapın ama cümlelerin anlamını kaybetme ihtimali varsa yapmayın. Asıl amaç fikirleri anlatabilmek unutmayın. ]
Vision ve persistence, thesis'ımızı destekleyecekti. Onları yazdık. Yazarken neden önemli olduklarını da yazdık. Kısacası outline'da plandığımız essayi introductionda tanıttık. Son olarak thesis'ı yapıştırmak kaldı.
Thesis'tan önce bir de geçiş cümlesi koyarsak iyi olur.
All those attributes are main elements of leadership and have significant effects on a leader's leadership.
Geçiş cümlesi olarak da "Tüm bu özellik liderliğin yapıtaşlarıdır ve bir liderin liderliğinde önemli etkiye sahiptir." yazdım. Çok iyi bir cümle olmadı ama en azından görevini yapıyor (bence.) Böyle bir geçiş cümlesi yazamıyorsanız yazmayın, çok önemli değil.
Son olarak thesis'ı yapıştırıyoruz:
Vision and persistence are the qualities that all leaders must have.
Introductionımız bu:
Efficient leaders are very rare because there are certain qualities to be an efficient leader that most people do not have. One of them is having a vision. Vision is significant because it gives a purpose to leaders and gives responsibilities to followers. Another important characteristic is persistence. Persistence is crucial to follow through with the program and also crucial to make followers believe in purpose. All those attributes are main elements of leadership and have significant effects on a leader's leadership. Vision and persistence are the qualities that all leaders must have.
Şimdi body dediğimiz gelişme paragraflarına geçelim. Sınavda size muhtemelen bir ya da iki body yazdırırlar. Söylemezlerse iki body planı yapın, zamana göre ikincisini yazın. İkincisini yazamazsanız giriş cümlesindeki ikinci bodyle ilgili fikirlerin üzerini karalayın.
İlk bodyde vision üzerinde duracağız.
Başlarken yine vizyon şu yüzden önemlidir gibi bir cümleyle başlayın. Bodye başlama cümlesi thesistaki hangi fikir üzerine duracağınızı ve o body paragrafında hangi fikri açıklayacağınızı anlatan bir köprü niteliğinde olsun.
"Vision is the primary attribute as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers."
Böyle başladım. Daha basit bir cümle de kurabilirsiniz. Daha karmaşığını kurmayın derim. Sadece outlinedakini yazın, hangi özellik bir lideri etkili lider yapar ve bu özellik neden bir lideri etkili kılar. Buu yazdık, yeterli.
Sonra yapacağımız şey, bu özelliğin bir lideri etkili kılmasındaki nedenler ve bu nedenlerin neden neden olduğu. :) Yani bu nedenleri nasıl destekliyorsunuz.
Bunu vizyona uyarlayalım. Vizyon lideri etkili kılardı çünkü lidere bir amaç verirdi. Bu vizyonun lideri etkili kılmasındaki birinci neden. Bunu destekleyelim. Nasıl destekleyebiliriz? Aslında normalde bir makaleyi kaynak görerek destekleriz ama daha önce de söylediğim gibi sınavda bunu yapamıyoruz. O zaman mecburen günlük hayata bakacağız. Konumuz liderlik olduğuna göre örnek gösterecek bir lider bulalım. En bildiğim lider Atatürk, ben Atatürk'ü örnek gösteriyorum. Vizyon lidere bir amaç verir dedik. Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı'ndaki amacını yazalım ve yurdu işgalden kurtarmak diyelim. (Vizyonla bunun ne farkı var derseniz vizyon Atatürk'ün nihai hedefi diyebiliriz, yani milli egemenliğe dayanan, bağımsız, çağdaş bir Türkiye. Yani vizyon uzun dönemde ulaşılması beklenen bir nokta. Bu vizyon da Kurtuluş Savaş'ında "işgalden kurtulup bağımsız" olma amacını verir.) İkinci neden de liderin takipçilerine sorumluluk verir. Benim aklıma milli iradenin ön plana çıkması (malum, TBMM kurulmadan önce cemiyetler vardı, bunlar birleştirildi. Milli irade bir anda ortaya çıkmadı yani. , halkın kurtuluşa inanıp savaşa ve TBMM hükümetine ve dolayısıyla Atatürk'e destek vermesi hatta Sovyet Rusya gibi yabancı ülkelerin de bu amaca inanıp lojistik destek yapması geliyor. Daha arttırıp detaylı şeyler de yazabiliriz tabii ama unutmayın sınavdayız. En basit ve yanlış olma ihtimali en az şeyi yazacağım ben.
Toparlarsak:
Vision is the primary attribute as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers.
cümlesi ile giriş yaptık. Şimdi "gives a purpose"ı belirten cümleyi yazalım.
Without vision, there would be nothing to fight for and efforts will be wasted, so it gives a purpose.
Olayı seçtiğimiz lidere şimdi bağlayabiliriz. Yani neden-açıklama/örnek, neden-açıklama/örnek şeklinde gidebiliriz.
Ama gives a purpose ve gives responsibilities to followers bağlantılı duruyor. İkisini yazdıktan sonra toptan bir açıklama yapmak bana daha mantıklı geliyor. O yüzden ben neden-neden-açıklama/örnek şeklinde yazacağım.
İkinci nedeni yani gives responsibilitiesla ilgili cümleyi yazayım. Araya bir de ikinci fikri belirteceğimiz için "Furthermore, additionally, moreover" (conjunction) kondurabilirsiniz. Böylece öbür nedene/fikre geçiş yaptığınızı belirtmiş olursunuz. Bu üçünü not edip doğru yerde kullanmanızı öneririm. Yani ikinci nedene/fikre geçiş yapacağınız yerde. Ama nerede kullanacağınızdan emin değilseniz kullanmayın. Bunları unutursanız "Also" yapıştırın, bunlar kadar iyi olmasa da işinize yarar.
(Vaktiniz varsa buraya bir göz atın: http://grammar.ccc.commnet.edu/grammar/transitions.htm)
Furthermore, if followers adopt their leaders' vision, they will take responsibilities. This enhances their efforts to make vision come true.
Without vision, there would be nothing to fight for and efforts will be wasted, so it gives a purpose.
Furthermore, if followers adopt their leaders' vision, they will take responsibilities. This enhances their efforts to make vision come true
Bu satırlarda hem vizyonun önemli olmasının nedeni, hem de nedenin vizyonu neden kıldığının açıklaması var. İlk cümlede vizyon olmassa uğruna savaşacak bir şey olmaz ve emekler boşa gider bu yüzden vizyon amaç verir diyoruz. Bu vizyonu önemli kılan bir neden. İkinci nedeni iki cümleyle açıkladım. Eğer takipçiler liderin vizyonuna adapte olurlarsa/inanırlarsa sorumluluk alırlar. Bu, onların eforlarını arttırır.
Şimdi günlük hayattan, bu durumda tarihten, örneğimize geçelim.
For instance, Ataturk had the vision of "Independent Turkey". This vision gave him the purpose of fighting against enemies to sustain indepence during Turkish War of Independence. People believed in his cause so they act in harmony in this war.
Son olarak, bodymizi vizyonu etkin kılan iki nedenimizi tekrar yazarak bitiriyoruz. Evet tekrar yazıyoruz, emir büyük yerden. Kelimeleri değiştirebilirsiniz isterseniz.
Thus, vision is what makes an efficient leader as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers.
Thus kısmı hariç body'nin başında kullandığımız cümlenin aynısını yazdık neredeyse. Bu kural gibi bir şey. (Bizim okulun İngilizce hocaları için kural en azından.) Body'nin giriş cümlesini "restate" ediyoruz. Yani body'i sonlandırıyoruz. Sonlandırırken bir de sonlandırma kelimesi yazıyoruz. "Thus, therefore, hence." Bunları da not edin ve bu son cümlede kullanın. Finally, in conclusion gibi kelimeleri burada kullanmayın onlar sonuç paragrafı için.
İkinci body de size ödev olsun. (bkz: tembellik)
Sonuç yani Conclusion'a gelelim. Conclusion en basit kısım. Önce "In conclusion" ile okuyanı selamlıyoruz. Sonra thesis'ı yeniden yazıyoruz. Sonra o thesis'ı savunan nedenleri (neden hep neden diyorum ki ben bunlara? main point denir bunlara aslında) sıralıyoruz.
In conclusion, vision and persistence are core elements of efficient leadership. Vision has significant importance because it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers. It also gives responsibilites to followers who adopt it. Moreover, [insert body 2 here]...
Araya moreover koydum, çünkü body 2'de persistencetan bahsediyoruz, persistencela vision ayrı fikirler dolayısıyla öbür fikre geçerken furthermore, additionally, moreover kullanmak lazım. Moreoverdan sonra persistence'ı etkili yapan nedenleri sıralayacaktım, eğer bodyyi yazsaydım.
Ardından bir de kapanış cümlesi. Bu kapanış cümlesi sizin görüşleriniz olmalı. (Gerçi kaynak gösteremediğimiz için tüm essay sizin görüşünüz oldu ama neyse.) Geleceğin liderlerine nasihat verebilirsiniz. Ben verdim:
Leaders of the future ought to examine and understand these core elements and see what paths they will follow through.
Ve essayimizi noktalamış olduk. Oh.
Tüm essay:
CORE ELEMENTS OF LEADERSHIP
Efficient leaders are very rare because there are certain qualities to be an efficient leader that most people do not have. One of them is having a vision. Vision is significant because it gives a purpose to leaders and gives responsibilities to followers. Another important characteristic is persistence. Persistence is crucial to follow through with the program and also crucial to make followers believe in purpose. All those attributes are main elements of leadership and have significant effects on a leader's leadership. Vision and persistence are the qualities that all leaders must have.
Vision is the primary attribute as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers. Without vision, there would be nothing to fight for and efforts will be wasted, so it gives a purpose. Furthermore, if followers adopt their leaders' vision, they will take responsibilities. This enhances their efforts to make vision come true. For instance, Ataturk had the vision of "Independent Turkey". This vision gave him the purpose of fighting against enemies to sustain indepence during Turkish War of Independence. People believed in his cause so they act in harmony in this war. Thus, vision is what makes an efficient leader as it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers.
[Insert Body 2 here.]
In conclusion, vision and persistence are core elements of efficient leadership. Vision has significant importance because it gives a purpose to leaders and gives responsibilites to followers. It also gives responsibilites to followers who adopt it. Moreover, [insert body 2 here]... Leaders of the future ought to examine and understand these core elements and see what paths they will follow through.
Not: Yukarıda hiç bahsetmedim, sınavda "tanık gösterme" yapamıyoruz çünkü kaynağımız yok diye, ama ola ki yaparsanız; "Azimliyazar argues that...", "X kişisi claims that..." şeklinde cümleler kurup argue, claim, explain, examine, believe, suggest, verify." gibi kelimelerle kişinin iddiasını nasıl ortaya koyduğunu dile getirebilirsiniz. Benim bunun üzerine bir şey yazmama pek gerek yok. Daha önce de söylediğim gibi bunu hazırlık sınavında essay yazacak ama nasıl yazacağı konusunda bir fikri olmayan kişilere yazıyorum. Bu konu hakkında bir şeyler bilenin bu yazıda işi olacağını zannetmem. Bilmeyen kişi de okuldan öğrenir, buradan öğrenmesi zor.
İyi hazırlıklar.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)